KÂĞIT SEKTÖRÜNDE FİYATLARI BÜYÜK ETKİNLİKLER ŞEKİLLENDİRDİ
30 Eylül 2025Kâğıt fiyatları sürekli değişiklik gösteriyor. ABD’de Başkan Trump tarafından getirilen ticaret tarifelerinin sektörde küresel sonuçları olabilir.
Küresel kâğıt ve selüloz endüstrisi hem belirsizlik hem de fırsatlarla karşı karşıya. Önümüzdeki 12 ay içinde, özellikle Avrupa ve Kuzey Amerika’da devreye girecek yeni makineleri beslemek için ihtiyaç duyulacak 2 milyon ton ilave elyaf, bu yılın ana temalarından birini oluşturuyor. Elyaf tedarikinin buna ayak uydurması gerekecek ancak birçok kişi bu ek hacmin tedarik edilmesinin daha sıkı piyasalara ve potansiyel kesintilere yol açabileceğinden korkuyor. Yaklaşan bu elyaf talebinin sektör üzerindeki etkisi, daha küçük, daha az rekabetçi fabrikaları konsolidasyonu, hatta kapanmayı düşünmeye itebilir. Marjlar zaten daralmışken, özellikle Avrupa’daki küçük fabrikalar, duruş süresini bir seçenek olarak görmeden çalışmayı giderek daha zor buluyor. Üretim seviyelerini korumak ve maliyetleri kontrol etmek arasındaki denge, bu yıl birçok şirket için zorlu bir yürüyüş olacak.
ABD: KÜÇÜK DEĞİŞİKLİK
ABD’deki talep ve fiyatlandırma, ister yurt içi ister ihracat olsun, çok az değişiklik gösteriyor. Geri kazanılmış elyaf üretimi düşük seviyede kalsa da fabrikalar kapasitenin altında çalışıyor, bu nedenle piyasa temelde dengede. Avrupa’da fiyatlar mart ayına kadar neredeyse hiç hareket etmedi. Karışık kâğıt sabit kalırken, kartonda hafif bir artış görüldü, deinking kâğıdı ise hafifçe düştü. Genel olarak, fiyat yapısı büyük ölçüde değişmedi. Arz ve talep oldukça dengeli ve ihracat piyasasında bile fiyat ve talepte sadece küçük dalgalanmalar göze çarptı. Farklı türler arasında sadece karton ihracatı hafif bir artış eğilimi gösterdi. Yeni kâğıt talebi zayıf kalmaya devam etmekte ve üretim duruşları sürmekte. Ancak nisan ayı ile birlikte birçok üretici fiyatları artırmaya başladı. Buna ek olarak, Almanya’daki ekonomik durum özellikle endişe verici. Küresel olarak en önemli haber, Başkan Trump’ın ticaret tarifeleri ve bunların ABD’deki tüketici fiyatlarına neler yapabileceği konusunda devam eden dram oldu. Yeni ticaret politikaları ve tarife değişikliklerinin sadece ABD merkezli fabrikaları değil, daha geniş küresel kâğıt pazarını da etkilemesi muhtemel. İstikrarlı uluslararası ticarete bel bağlayan şirketler için bu eylemler maliyetleri artırabilir, tedarik zincirlerini bozabilir ve piyasadaki dalgalanmayı körükleyebilir. Kâğıt fiyatlarındaki artıştan faydalanacaklardan biri de plastik olabilir. Şimdiye kadar şirketler, mümkün olan yerlerde plastikten kâğıt bazlı ambalaja geçmek için çılgınca bir çaba içindeydi. Tarifeler nedeniyle kâğıt fiyatları artarsa, plastiğe geçiş için ekonomik gerekçe bulmak zorlaşabilir.
ABD İHRACAT VERİLERİ
ABD’den geri kazanılmış elyaf ihracatına ilişkin yılsonu rakamları pek iç açıcı bir tablo çizmiyor. ABD Nüfus Sayım Bürosu’na göre, diğer ülkelere yapılan tüm sınıfların hacmi geçen yıl 12 milyon tonun biraz üzerine çıkarken, 2023’te yaklaşık 13 milyon tona geriledi ve bu üçüncü yıllık düşüş oldu. İhraç edilen tonlarda aslan payını hâlâ geri dönüşümlük kâğıt alırken, onu karışık kâğıt takip ediyor. Bu iki sınıfın toplamı, ABD’den ihraç edilen tüm geri kazanılmış elyaf tonlarının %80-85’ini temsil ediyor. Yurt içi fabrikaların 2024 yılında geri kazanılmış elyaf tüketimini artırması bir nebze de olsa umut ışığı oldu. Ancak, ihracat yaklaşık 900.000 ton düştü ve yurt içi fabrikalardan gelen daha yüksek hacimler ihracat tonajlarını dengelemek için yeterli değil. ABD’den net geri kazanılmış elyaf satışları genel olarak azalmıştır, bu da 2024 yılında daha az elyaf toplandığını göstermekte.
A N A L i Z /TOPLAMA MUAMMASI
Avrupa’da düşük tahsilat rakamlarına ilişkin raporlar yeniden su yüzüne çıkıyor. Paydaşların çok azı toplamayı “makul ile iyi” olarak tanımlarken, çoğu toplanan hacimler konusunda daha kötümser veya tamamen olumsuz. Bu durum hem evsel hem de ticari atıkların toplanması için geçerlidir. İkincisi, sektördeki birçok kişiyi hayal kırıklığına uğratan grafik kâğıtlarını da içermekte. Evsel atık toplamada artan karton ve azalan deinking kâğıdı eğilimi devam ediyor. Sektörün içinden biri şöyle açıklıyor: “Yirmi yıl önce, evsel atık toplamada deinking kâğıdın kartona oranı yaklaşık %70’e %30’du. Şimdi ise neredeyse tam tersi. Hacim çok değişmeyebilir ama ağırlık değişiyor çünkü karton daha az kompakt ve taşıma sırasında daha fazla hava içeriyor. Deinking kâğıdı üreticileri için karışık kâğıt akışı, yeni ürünlere işlenmek için uygun olmayan veya daha az uygun olan malzemenin önemli bir bölümünü içerir.
BİRÇOK DEĞİŞKEN
Şu ana kadar net bir iyileşme belirtisi yok. Kâğıt üreticileri ürün fiyatlarını yükseltmeye çalışıyor ancak bunun zor bir görev olduğu kanıtlanıyor. Piyasa sürüklenmeye devam ediyor ve birçok sektör oyuncusu olumlu bir görünümden ziyade biraz olumsuz bir görünüm görüyor. Tedarik zinciri sorunları, siyasi riskler ve talep değişimleri de dahil olmak üzere çok sayıda değişken söz konusu olduğundan kesin tahminlerde bulunmak zor. Analize katkıda bulunanlar • Myles Cohen, VIPA Yönetim Kurulu Üyesi (ABD) • Chris Burton, IWPP Genel Müdürü (Birleşik Krallık) • Henk Meinen, Geri Kazanılmış Kâğıt Piyasası Analisti (Hollanda).
