AB PLASTİK HURDASI İÇİN ÇOK AZ ALICI VAR

30 Eylül 2025

OECD üyesi olmayan sadece 24 hükümet Brüksel’e AB’den hurda ihracatını kabul etmek istediklerini bildirirken, Avrupalı geri dönüşümcüler diğer ülkelere daha fazla zaman tanınması çağrısında bulundu.

Güncellenen ve geniş kapsamlı Atık Sevkiyat Yönetmeliği ikincil plastiklerin hareketi üzerinde derin bir etkiye sahip olmaya başlayacağından, 2025 yılı Avrupa plastik hurda pazarı için çok önemli olacak. Geçtiğimiz yıl, politika yapıcılar Avrupa’dan plastik atık ihracatını azaltmaya çalışırken yönetmelik birçok değişikliğe uğradı. En önemli değişiklik, Kasım 2026’dan itibaren OECD üyesi olmayan ülkelere bu tür sevkiyatların yasaklanması oldu. Avrupa Komisyonu, ithalatçı ülkenin Komisyon’un yöneteceği yetkili ithalatçılar listesine girmesi koşuluyla, Mayıs 2029’dan itibaren OECD üyesi olmayan ülkelere ihracatın yeniden başlatılması olasılığını yeniden değerlendirecek. Komisyon, OECD üyesi olmayan tüm ithalatçı ülkelerden 21 Şubat’a kadar AB’den yeşil listede yer alan atıkları ithal etmeye istekli olduklarını belirtmelerini istemişti. Hükümetlerin ithal etmek istedikleri hurdayı belirtmeleri ve yerel geri dönüşüm kapasitelerinin malzemeyi sürdürülebilir bir şekilde işlemeye uygun olduğunu gösteren kanıtlar sunmaları gerekiyordu. Ayrıca, bu tür ithalatların yerel hizmetler üzerinde ek bir yük oluşturmayacağından ve malzemeye ihtiyaç duyulduğundan emin olmak için yerel toplama düzenlemelerinin ayrıntılarını sunmaları tavsiye edildi. Son başvuru tarihinden sonra, OECD üyesi olmayan 24 ülkenin Brüksel’e başvuruda bulunduğu ortaya çıktı, ancak listede hangi hurda bireysel akışların talep edildiği belirtilmedi.

ERTELEME ARANIYOR

Görünen o ki bazı ülkeler henüz Komisyon’un koyduğu şartları yerine getirmeye hazır değil. Başvuru olmadan Komisyon, OECD üyesi olmayan ülkeleri AB hurdasının onaylı ithalatçıları olarak kabul edemez. Bu durum, yeşil listede yer alan atıkları satmak isteyen AB ihracatçılarını ciddi şekilde sınırlayacak. Geri dönüşüm örgütleri, önümüzdeki yıllarda ticareti kolaylaştırmak için politika yapıcılara son tarihi erteleme çağrısında bulunmuştu. OECD ülkeleri Avrupa’dan atık almaya devam edebilecek ancak ihracat süreci daha sıkı kontrol edilecek. Mayıs 2026’dan itibaren, OECD üyesi olmayan ülkeler de dahil olmak üzere Avrupa dışına yapılacak tüm plastik atık ihracatında ön bildirim kuralları geçerli olacak. Komisyon, OECD ülkelerine yapılan ihracat hacimlerini izleyecek ve gerekli görülmesi halinde süreci değiştirmek ve hatta ihracatı durdurmak için devreye girebilecek. Avrupa’da ikincil plastik fiyatları yılın ilk zamanlarında yavaş bir iyileşme kaydetti. Şubat ayında fiyatlar, birincil plastiklerin maliyetindeki iyileşmeye bağlı olarak yükseldi. AYPE natürel film fiyatları ocak ayında ton başına 355-360 avro seviyesindeyken, şubat ayında %6-7 oranında artarak ton başına 380-385 avroya ulaştı. Avrupa pazarındaki arz sıkıntısı devam ediyor. Çoğu toplayıcı, genel olarak zayıflayan ekonomik durum nedeniyle endüstriyel kaynaklardan elde edilebilen hacimlerin azalmasından şikayet etmekte. Avrupa’da prime monomer fiyatları şubat başında ton başına yaklaşık 50 avro arttı. Bazıları düşük stokları öne sürerek şubat başında satış defterlerini kapatırken, bazıları da “mücbir sebep” öne sürerek planlanan yüklerin teslimatını geciktirdi. Bu tür küçük değişiklikler, ihtiyaç duyulduğunda düşük ürün bulunabilirliğini tetikleyebilir. Her ne kadar ivme yukarı yönlü olsa da ham petrol fiyatı şubat ayında geriledi. Avrupa’dan Uzak Doğu’ya nakliye navlunları bu yılın başından beri sabit kaldı. Nakliye hatlarında bir miktar konteyner boşluğu var ancak yine de gemilerdeki yer sınırlı. İhracatçılar çok önceden yer ayırtmak zorunda kalıyor. Kısa sürede rezervasyon yapmak geçmişte olduğu kadar kolay değil. Hatlar konteynerlerin hızlı bir şekilde rotasyona tabi tutulması için bastırıyor ve konteynerlerin hareketini hızlandırmak için varış limanlarında daha az boş gün sunuyor. Kızıldeniz’de devam eden güvenlik durumu nedeniyle çoğu hat Ümit Burnu’nu geçen daha uzun rotaları kullanmaya devam ediyor.

Katkı Sağlayan Gemini Corporation CEO’su Surendra Borad Patawari.