E-Atıklar Fırsat Olabilir

Bir ton cep telefonunda bir ton cevherdekinden 100 kat daha fazla altın mevcut olduğunu biliyor musunuz? E-Atık değerini henüz yeni anlamaya başladığımız hayati bir kaynaktır.

Dünyada her yıl 50 milyon ton e-atık üretildiğini biliyor musunuz? Evet, 50 milyon tonu hayal etmek bile çok güç… Size şöyle yardımcı olalım: 50 milyon ton, tam 4 bin 500 Eyfel Kulesi demek. Ya da insanoğlunun gelmiş geçmiş ürettiği bütün uçakların toplam ağırlığı ve bu sadece bir yılda ortaya çıkan elektronik atık miktarı. Uzmanlar bu rakamın 2050 yılında iki katından daha fazla artarak 120 milyon tona çıkabileceği görüşünde.

İnsanoğlunun elektronik cihazlara karşı olan doyumsuz talebi Birleşmiş Milletlerin “e-atık tsunamisi” adını verdiği dünyanın en hızlı çöp akışını yaratıyor. Bunun çevreye ve insan sağlığına olan etkileri bir yana, önemli bir ekonomik boyutunun olduğu yadsınamaz bir gerçek. Zira, Dünya Ekonomik Forumu ve Sürdürülebilir Kalkınma İçin Dünya İş Konseyi’nin döngüsel bir vizyona dair birlikte yayımladığı raporunda güçlü iktisadi argümanlar mevcut. Örneğin kullanılmış cihazların malzeme değeri küresel toplamda 62,5 milyar dolara tekabül ediyor. Bu rakam yeni küresel e-atık raporuna göre dünyadaki bütün gümüş madenlerinin senelik hasılasının 3 katından fazla demek. 120’den fazla ülkenin yıllık gayri safi yurt içi hasılası, senelik küresel e-atık değerinden daha geride. Ya da dikkat çekici bir başka örnekle bir ton cep telefonunda bir ton cevherdekinden 100 kat daha fazla altın mevcut diyebiliriz. İşte bütün bunlar elektronik atıkların sadece çöp olmadığının güçlü kanıtları.

Ancak ne yazık ki küresel elektronik atığın yalnızca yüzde 20’si geri dönüştürülüyor. Kalan yüzde 80 ise ya yakılıyor ya da katı atık sahalarına terk ediliyor. Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU), Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) ve e-atık koalisyonunun diğer bazı üyeleri dahil olmak üzere bir çok global kuruluş bu konuyla ilgilenmeyi çok önemli bir görev addediyor. Örneğin yakın zamanda ITU üyesi ülkeler, küresel e-atık geri dönüşüm oranı hedefini yüzde 30 olarak belirledi.

67 ÜLKE YASA ÇIKARDI

Bunun yanı sıra elbette elektronik ürünlerin ömrünü uzatmak ve elektrikli bileşenlerini yeniden kullanmak, cihazlar içindeki malzemeden daha değerli olduğu için daha büyük ekonomik fayda anlamına geliyor. Geçerli olan “al, yap ve at” modelinin yönünü değiştirmek gelecekte görmek istediğimiz döngüsel ekonomiye ilk adımı atmak için oldukça önemli. Kaynakların bir kez kullanılıp atılması yerine bir çok kez yeniden kullanımını öngören döngüsel bir elektronik sistem, yerinde ve sürdürülebilir istihdam yaratırken endüstri için de daha fazla değer demek. Ancak bu cesur çözümler, tecrübe, teşvik ve strateji gerektiriyor. Halihazırda 67 ülke ürettikleri e-atıkla başa çıkabilmek için yeni yasaları hayata geçirirken; Apple, Samsung, Google ve başka bir çok marka geri dönüşüm, geri dönüşmüş ve yenilenebilir malzeme kullanımı konusunda iddialı hedefler ortaya koydu. Şimdi elektronik endüstrisini maddeleşmekten çıkarma zamanı. Kaynak: www.weforum.org

• Etiketler:
• e-atık