15 yıl önce Slovenya’nın başkentinde bütün çöpler atık depolama sahalarına gönderilirken, şimdilerde yüzde 70’in üzerinde geri dönüşüm oranlarını yakaladı. 2025 yılı için en az %75’lik bir geri dönüşüm hedefleniyor.

Ljubljana sıfır atık vaadinde bulunan ilk Avrupa başkenti. Ancak bundan sadece 15 yıl önce bütün atıklar doğruca atık toplama sahalarına gidiyordu. Şehir bu gidişatı değiştirmeye karar verdi. Her şey 2002 yılında kağıt, cam ve ambalaj atıklarının ayrıştırma konteynırlarına toplanmasıyla başladı. Dört yıl sonra biyo-bozunur atıklar kapılardan toplanır hale geldi. Avrupa’da biyolojik atıkların ayrı toplanması zorunluluğu için 2023 tarihi hedefe konarken, Ljubljana neredeyse 20 yıl önden gitmiş oluyordu. 2013 yılında her kapı eşiğine ambalaj ve kağıt atıkları için bir kutu konuldu. İnsanlar ayrıştırmaya teşvik edildikçe artık çöp miktarı da yarı yarıya azaldı.

Sonuçlar çok etkileyiciydi. 2008 yılında atığının sadece % 29.3’ünü geri dönüştüren şehir Avrupa’nın geri kalanının çok gerisindeydi. Oysa Avrupa başkentleri arasında geri dönüşüm lideri olan Ljubljana’da bugün bu oran %68 ve atık depolama sahalarına eskisinden %80 daha az çöp gidiyor. Sloven başkentinde şimdi yıllık kişi başına düşen artık çöp miktarı yalnızca 115 kg. Avrupa’da kişi başına en az düşen çöp 59 kg ile İtalya’nın Treviso kenti.

Biyolojik atıkları işlemek için kurulan Avrupa’nın en modern tesisi olan RCERO 2025 yılına kadar % 75’lik geri dönüşüm hedefi için ilk en önemli adım oldu. Atık Yönetimi Bölgesel Merkezi (RCERO) 2015 yılında açıldı ve bugün kendi ısı ve elektriği için doğal gaz kullanarak atıkların %95’inden geri dönüştürülebilir malzeme ve katı yakıt üretirken, %5’inden daha azını atık depolama sahalarına göndererek Slovenya’nın neredeyse dörtte birine hizmet ediyor. RCERO’da ayrıca biyoatıklar yüksek kaliteli bahçe gübresine dönüştürülüyor.

Ancak herşey sadece işlemeden ibaret değil. Önleme, tekrar kullanma ve geri dönüşüm asıl köşe taşları. Kapıdan toplamanın yanı sıra Ljubljana’da vatandaşların kendi çöplerini atabilecekleri iki evsel atık geri dönüşüm tesisi de mevcut. RCERO Ljubljana’nın yanındaki tesis günde 1000’den fazla ziyaretçisiyle çok popüler ve şehirde en az üç tesis daha kurulması planlanıyor.

Çok fazla turist olmasına rağmen şehir merkezi gayet temiz. Yaya çöp toplayıcılar sürekli dolaşıyor. Çatılardan toplanan yağmur sularını kullanan özel araçlar, çevreye dost deterjanlarla sokakları yıkıyor. Neredeyse her köşe başında kağıt, ambalaj ve artık çöp konteynırı var.

The post GERİ DÖNÜŞÜMDE BAŞARI ÖRNEĞİ: SLOVENYA appeared first on Geri Dönüşüm Ekonomisi Dergisi.