Geri Dönüşümde Teknoloji İhracatı

5 Şubat 2024

Türkiye’de 11 şehirde 13 katı atık bertaraf tesisi bulunan bir firma, teknolojilerini bazı Avrupa, Asya ve Afrika ülkeleriyle de paylaşacak.

Katı atık bertarafı alanında faaliyet gösteren ITC firması, 11 şehirde kurduğu 13 tesiste, belediyeler tarafından toplanan karışık çöpleri ayrıştırıyor. Elde edilen plastik ve kağıdı geri dönüşüme gönderen tesis, organik atıkları da “biyometanizasyon” sistemiyle çürüterek metan gazı haline getiriyor.Elde edilen metan gazıyla tesiste üretilen elektrik, daha sonra şehir şebekesine bağlanarak evlerin kullanımına sunuluyor. Geriye kalan atıklar da depolama sahasına aktarılıyor.

Mühendislik ve inşası firma tarafından yapılan tesis, Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika ülkelerinin de dikkatini çekiyor. Firma, Romanya, Irak, Makedonya, Kazakistan ve Namibya gibi ülkelere tesis yatırımı için çalışmalarını sürdürüyor.

ITC Katı Atık Yönetimi İş Geliştirme Direktörü Ali Rıza Öner, belediyeler tarafından toplanan evsel nitelikteki atıkların tamamının merkez Sarıçam ilçesinde bulunan katı atık bertaraf tesisine getirildiğini söyledi. Günde 1600-1700 ton karışık çöp geldiğini ve bunların tesiste ayrıştırıldığını belirten Öner, şöyle konuştu: “Plastik ve kağıtlar ham madde olarak kullanılıyor. Geriye kalan organiklerden biyometanizasyon dediğimiz bir yöntemle 21 gün 55 santigrat derecede çürütüyoruz. İçerisinde özel bakteriler var. O bakteriler bu çöpleri yiyerek metan gazı üretiyor. Üretilen metan gazını elektriğe çeviriyoruz ve yenilenebilir enerji olarak şehir şebekesine bağlanıyor, Türkiye’nin her tarafına iletiliyor. Buradan çıkan elektrik yaklaşık 42 bin hanenin ihtiyacını karşılayacak düzeyde. Diğer geri kalan çöpleri de düzenli olarak depoluyoruz.”

Öner, tesisin bir bölümünde de portakal, greyfurt, zeytin ağaçlarının bulunduğu ve lavanta ektiklerini belirtti. Yetiştirdikleri ağaç ve lavantalar için tesisten çıkan suyu ve kompos malzemesini kullandıklarını aktaran Öner, şöyle devam etti: “Bir yandan çevre işi yaparken öbür taraftan yenilenebilir enerji, temiz bir tarım yapmaya çalışıyoruz. Temiz çevre, enerji, tarım ve beslenme konsepti oluşturduk. Bulunduğumuz illerde bazı yerlerde topraklı tarım, bazı yerlerde de topraksız tarım yapıyoruz. Yine iklimine göre seralarımız var. Adana’da sera ihtiyacı olmadığı için topraklı tarım yapıyoruz. Buradan elde ettiğimiz ürünlerin bir kısmını personele bir kısmını gelen misafirlere ikramlık olarak veriyoruz.”

“Teknolojimizi yurt dışına taşıma fırsatı bulacağız”

Kullandıkları teknolojinin diğer ülkelerden de rağbet gördüğünü, kirleten değil, temizleyen bir tesis olduklarını dile getiren Öner, “Avrupa’da bazı ülkeler kaynağında ayrıştırma yaparak çöpü topluyorlar. Dünyanın yüzde 70’i Türkiye gibi karışık çöp topluyor. Bunlar için de çok özel çözümler yok. Türkiye modelini oluşturduk, bu modeli şimdi dünyaya pazarlıyoruz. Bizi her yıl insanlar ziyaret ediyor. Bunun büyük bir kısmı öğrenci ama yabancı devlet ve iş insanları da geliyorlar. Bu tesisleri gördükleri zaman çok etkileniyorlar ve aynı tesisi kendi ülkelerine yapmak için bizi ülkelerine davet ediyorlar.” değerlendirmesini yaptı.

Öner, şu anda birçok ülkeyle görüşme halinde olduklarına dikkati çekerek, “1-2 sene içerisinde teknolojimizi yurt dışına taşıma fırsatı bulacağız. Şu anda Irak, Makedonya, Kazakistan, Romanya ve Namibya ile görüşüyoruz. Burada kurduğumuz sistemin aynısını oraya da istiyorlar. Özel finans kuruluşları, İslam Kalkınma Bankası, Avrupa Kalkınma Bankası gibi finans kuruluşları neredeyse yüzde 100 kredi verebilecek durumda destekliyorlar.” dedi.