Geri Dönüşüm Karıncaları: Sokak Toplayıcıları

Kaynağında ayrıştırma yaparak geri dönüşebilen atıkları çöplerle karışmadan ayrı toplayabilmek biz geri dönüşüm sanayiinin en büyük hayali. Dönüşebilen bir gram atığın bile çöp sahalarına gömülüp ziyan olmasını istemeyiz. Bugünlerde sanırım olan da bu. Geri kazanım oranları hiç olmadığı kadar yüksek. Sebebi çok basit; e-ticarette patlayan talep. Yıllardır yavaş yavaş gelişmekte olan e-ticaret kanalları, pandeminin başlamasıyla birlikte çok kısa sürede hayatımızın değişmez bir parçası haline geldi.

E-TİCARET PATLADI

Türkiye’de e-ticaret hacmi 2020’de bir önceki yıla göre %66 artarak 226 milyar 220 milyon TL olarak gerçekleşti. 2019’da 136 milyar TL olarak gerçekleşmişti. Bu artış dünya ortalaması olan %18’in çok üzerinde. Ülkemizde e-ticaret ile uğraşan işletme sayısı 2020’de 256 bin 861’e ulaştı. Bu sayı 2019’da yaklaşık 68 bindi.

Ülkemizde e-ticaret sipariş sayısı 2019’da 1.36 milyar adetken 2020’de sipariş sayısı 2.29 milyar adete ulaştı. Toplam e-ticaret içindeki perakende payı %64 olarak gerçekleşti. E-ticaretin %91.4’ü yurt içinde gerçekleşti. %4.2’sini diğer ülkelerin ülkemizden yaptığı alışverişler, geri kala- nını ise bizim yurt dışından aldıklarımız oluşturdu.

PEKİ E-TİCARETTE YAŞANAN BU CANLILIK GERİ DÖNÜŞÜM SEKTÖRÜNÜ NASIL ETKİLEDİ?

E-ticaret, özellikle oluklu mukavva am- balaja olan talebi artırdı. Ülke içerisinde e-ticaretin canlı olması tüketime; tüketimin artması da geri dönüşebilen kağıt ve plastiğin daha fazla oluşmasına yol açtı. Geri kazanılan ham maddenin yaklaşık %70’i kağıttan oluşmakta. İç piyasanın canlı olmasından dolayı, fabrikalar geri dönüşümlük ham madde ihtiyaçlarını ülke içerisinden karşılayarak beklenen seviyenin altında ithalat yaptı.

SOKAK TOPLAYICILARI KONUSUNDA ŞİMDİYE KADAR Kİ EN KAPSAMLI RAPOR

Geri kazanım oranları önceki yıllara nis- peten 2021’de çok yüksek seyretti. Yukarıda da belirttiğimiz gibi e-ticaretten dolayı talebin artması fiyatların yükselmesine sebep oldu. Peki söz konusu dönüşebilen kağıt ve plastikler belli bir sistem dahilinde %100 kaynağında ayrı toplandı mı? Kesinlikle hayır(!)

Geri kazanım oranlarının artmasında büyük katkısı olan bir grup çalışan var. Karınca gibi çalışkanlar. Geri dönüşümlük ham maddelerin toplanmasında çok önemli bir fonksiyonları var. Onlara ÇEKÇEKÇİ ya da SOKAK TOPLAYICILARI diyoruz.

Kağıt Geri Dönüşüm Sanayicileri Derneği (AGED) olarak Türkiye’de bir ilki gerçekleştirerek bu kesime odaklandık. SOKAK TOPLAYICILARI SOSYO-EKONOMİK ARAŞTIRMA RAPORU’nu hazırladık. ADA Araştırma ve İstanbul Üniversitesi Şehir Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nden Prof. Dr. Murat Şeker tarafından gerçekleştirilen bu rapor üç kısımdan oluşmakta: Sokak toplayıcıları, kamuoyunun sokak toplayıcıları konusundaki algıları ve sektör paydaşlarının görüşleri.

Raporun Tamamı: https://aged.org.tr/raporlar/rapor01.pdf