“Depozito Sistemi Yaygın Yıllık 27.6 Milyon Atığı Çöpten Kurtaracak”
7 Mart 2023
Geri Dönüşümcüler ve Geri Kazanımcılar Derneği’nin yaptığı araştırmalara göre 4 kişilik bir aile ayda 120 kilo geri dönüştürülebilir plastik atık üretiyor. Araştırma kişi başı günlük 1 kilo geri dönüştürülebilir atık oluştuğunu ortaya çıkarıyor.
2018 yılında dünya genelinde 1.167,5 milyar litre, 2020 yılında 1,292 milyar litre ambalajlı içecek tüketildi. Bu ambalajların çoğu toplanamadı, doğaya atıldı. Her yıl okyanuslara 4,8 ile 12,7 milyon ton arasında plastik atılıyor. Bu durumun önüne geçmek için dünya genelinde atılan adımlarla ile olumlu neticeler elde ediliyor. Avrupa’nın birçok ülkesi Depozito İade Sistemi ile ciddi manada bir başarı yakaladı. Hollanda, Almanya, İngiltere başta olmak üzere birçok ülke çöp toplama sahalarını kapatmış durumda. Ve birçok ülke evsel atıktan plastiğe, kâğıttan ambalaja kadar evden çıkan tüm atıklarını yerinde ayrıştırarak geri dönüşüm tesislerine gönderiyor. Hatta ayrıştırma yapmadan evsel atığını ayrıştırma kutularına atanlar ciddi yaptırımlarla karşı karşıya kalıyor.
Bu konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Geri Dönüşümcüler ve Geri Kazanımcılar Derneği (GEKADER) Başkanı Fatih Eren, Depozito İade Sistemi’nin ülkemiz için büyük önem taşıdığına dikkat çekti. Türkiye’de yıllık yaklaşık 27,6 milyon ton plastik atığın ayrıştırma yapılmadan çöpe atıldığını belirten Fatih Eren, “Türkiye’de bugün 4 kişilik bir ailenin geri dönüştürülebilir atığına baktığımızda, aylık ortalama 120 kilo civarında bir atığın oluştuğunu görüyoruz. Kişi başı ise günlük 1 kilo civarında geri dönüştürülebilir atık üretiliyor.” dedi.
Pandemi ile birlikte eve sipariş alışkanlığının hayatın vazgeçilmez bir parçası haline geldiğine ve ambalaj atıklarının arttığına işaret eden Eren, “TÜİK’in açıkladığı yaklaşık 23 milyon hane halkı rakamı üzerinden hesapladığımızda ortaya çok ciddi bir rakam çıkmış oluyor. Aylık 120 kilo geri dönüştürülebilir atığı hane sayısı ile çarptığımızda yaklaşık 2,3 milyon ton plastik atık sonucuna varmış oluyoruz. Yıllık olarak
baktığımızda bu oran 27.6 milyon tona kadar ulaşıyor. Ancak bugün altyapı ve toplumun bilinçlenmesi konusunda ciddi eksikliklerimiz var. Ambalaj atıkları kaynakta ayrı değil de karışık olarak
toplandığı zaman ciddi oranda yüzde 30-yüzde 40 oranında fire oluşmaktadır.” şeklinde konuştu
Doğal kaynakların hızla tükendiğine dikkat çeken GEKADER Başkanı Fatih Eren şu açıklamaları yaptı: “Nüfus artışı tüm dünya genelinde devam ederken, bu artış aynı zamanda geri dönüşüm
konusunda bilinçli toplum olmamızı mecbur kılıyor. Zira artan nüfusun gezegenin doğal kaynaklarını tehdit eder bir pozisyona geldiğini iklim değişiklikleriyle görebiliyoruz. Dolayısıyla bir an
önce vakit kaybetmeden evlerde geri dönüşüm faaliyetlerini hızlandırmamız gerekiyor. Bakanlığın açıklamış olduğu depozito sisteminin ülke ekonomisine çok ciddi katkı sağlayacağını düşünüyorum. Bir yandan sokak toplayıcılarının kayıtlı ve resmî bir şekilde çalışma modeli diğer yandan depozito sisteminin hayata geçmesi ve yaygınlaşmasıyla birlikte plastik hurda ithalatındaki rakamları da düşüreceğini öngörüyoruz. Depozito sisteminin, ülke ekonomisine katkısı olacağı gibi çevre kirliliğinin de önüne geçmesi bakımından çok yerinde bir adım olduğunu düşünüyoruz.”
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 81 ili kapsayan Depozito İade Sistemi projesi ile ilgili değerlendirmelerde bulunan GEKADER Başkanı Fatih Eren Konuşmasını şöyle sürdürdü: “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın açıklamış olduğu 81 ilde DRS (Depozito İade Sistemi) hayata geçtikten sonra vatandaşlara da ilave bir gelir kaynağı yaratılmış olacak. Öte yandan
Türkiye’nin AB Eylem Planı çerçeveinde ortaya koymuş olduğu hedeflerine de ulaşmasında etkin bir gösterge olacak. DRS’nin en büyük paydaşı ise döngüsel ekonomi. Sistemin hayata geçmesiyle vatandaşların kazanacağı gibi plastik üreticileri de kazanmış olacak. Sera gazi CO2 salınımı azalacak.
Enerji verimli kullanılarak iklim değişikliği ile mücadelede etkin bir rol oynanacak. Sektörde illegal yöntemlerle toplama ayrıştırma yapan sistemin de önüne geçilmiş olacak. Öte yandan uygulama yaygınlaştığında çöp depolama alanına giden atık miktarında 1 milyon ile 2 milyon arasında azalma olacağını bekliyoruz. DRS, uygulamaya konursa “cam şişeler 50 PET şişeler ise 25 defaya kadar geri dönüşümle yeniden kullanılabilir. Bu uygulama doğal kaynakları koruduğu gibi aynı zamanda enerji tasarrufu sağlar. Sıfır üretimden kaynaklı karbon oluşmasının da önüne geçer.”
