Sorunlar Mecliste İstişare Edilecek

Benli Recycling Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Benli

“Ülkemizde geri dönüşüm ve atık yönetimine ilişkin çıkarılan yönetmelikler uygulanırken başka bir yönetmelik daha çıkıyor. 2-3 yılda bir yönetmelik değişikliği yapılıyor. Tüm sektör istişare ederek, müzakere ederek hareket edilmesi gerekir. İşte Atık ve Geri Dönüşüm Sanayii Meclisinin böyle bir fonksiyonu olacaktır.”

Benli Recycling Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Benli, TOBB Atık ve Geri Dönüşüm Sanayii Meclisinin kurulmakta geç kalınmış bir mekanizma olduğunu söyledi. Atık ve Geri Dönüşüm Sanayii Meclisi Başkan Yardımcısı Ömer Benli, çalışmalara başladıklarını, sorunların zamanla çözüleceğini dile getirdi.

Atık Meclisinin, geri dönüşüm sektörü ile bakanlıklar arasında koordinasyonu ve iletişimi sağlayacağını dile getiren Ömer Benli, “Meclisin üyeleri işin mutfağından gelen uzman kişilerdir. Yaptıkları işin ülkeye daha faydalı olması için tecrübeleri ile kanun koyuculara, yönetmelik çıkaranlara yön verecekler. Bu mecra, bu sebeple regülasyon düzenleyici taraflar için de çok faydalı olacaktır.” dedi.

TOBB çatısı altında 61 sektörde bu çalışmaların yıllardır sürdüğünü anımsatan Ömer Benli, geri dönüşüm sektörü için ise yeni bir oluşum olan Atık ve Geri Dönüşüm Sanayii Meclisinin önünde sektörle alakalı birikmiş sorun bulunduğuna işaret etti. Benli, “Sektör yeni gelişiyor, atık işi yapan firmalar sanayici olma yolunda ilerlemek istiyorlar. En yoğun olarak üzerinde durulması gereken konu ise; toplanamayan atığın toplanması konusunda, yani sıfır atık politikaları konusunda yapılması gereken çok iş var. Atıklar toplanamıyor, atık ve geri dönüşüm sanayisi ise yatırımlarını erteliyor. Atıkların toplanması ve atık sanayisine yatırım olarak geri dönüşü için artık bahane kalmadı. Atık Meclisi işte tam bu ve bunun gibi bekleyen konular- da itici güç görevini yerine getirecek.” şeklinde konuştu.

KOTA SEKTÖRÜ OLUMSUZ ETKİLER; ATIKLAR GÜMRÜKTE DENETLENMELİ

Atık ithalatına getirilen kotaya da değinen Ömer Benli, bu konuda ise şunları söyledi: “Atık ithalatı atığa ulaşmakta zorlanan üreticiler için çok önemli. Ülkede toplanmayan atıklar veya toplanan atığın yeterli gelmemesi sebebiyle ham madde açığını kapatmak amacı ile atık ithalatı yapılmakta. Ancak ithalat yapılırken atık plastik yerine sadece bertaraf edilecek ve gönderen ülkenin üzerine bedel ödemeye razı olduğu atıklar da geldi. Bu atıkları ithal eden kötü niyetli kişiler, üzerine bertaraf bedeli aldıkları yetmiyormuş gibi bir de bu atıkları bertarafa göndermek yerine tarlalara döktüler. Bu miktar toplamın içinde az olmasına rağmen ithal edilen atıkların hepsi böyleymiş algısı yarattı. Bu sebeple atığın ithalatı kontrollü bir şekilde yapılmalı. İthal eden firmaların da denetlenmesi doğru yöntemlerle yapılmalı. Yeni modellemelerle gümrükte daha fazla kontrol ederek ithalata izin verilmesinden yanayız. Çünkü geri dönüşüm sanayisinin ciddi manada ham maddeye ihtiyacı var. Ham madde bu kadar kıymetli ve bulunamaz durumdayken atığa getirilen kota, sektörü olumsuz etkilemekte, tüketici enflasyonunu artırmaktadır. Ayrıca markalar fosil yakıttan üretilmiş plastik yerine geri dönüştürülmüş ürünler kullanmayı teşvik ederken atık ithalatının ülkemizde yasaklanmasını izah etmek zor. Ülkede yeteri kadar ham madde toplandığında yani geri dönüşüm sanayisinin ihtiyacını karşılayacak miktarda atık toplandığında tabi ki atık ithalatına belirli sınırlamalar getirilebilir. Ancak şu anda plastik, kağıt, metal, cam atıklarının ithalatına izin verilmeli. Aynı zamanda sıfır atık politikaları hızlanmalı. Her gün toprağa gömülen yüzbinlerce ton atığın içerisindeki değerli ham maddeler kaynağında ayrı toplanıp ekonomiye kazandırılmalı.”

GERİ DÖNÜŞÜM SEKTÖRÜNÜN TALEPLERİ VAR

Atık ve Geri Dönüşüm Sanayi Meclis Başkan Yardımcısı Benli’nin dikkat çektiği bir başka mesele ise sektörün faaliyetlerini düzenleyen yasa ve yönetmeliklere dair. Bakanlıktan mevzuatla ilgili çok büyük değişiklikler beklemediklerini söyleyen Ömer Benli, “Geri dönüşüm sektörünün bazı değişiklik talepleri var. Bunlar zaten bakanlık yetkilileri tarafından biliniyor. Yönetmelikler uygulanmaya başladıktan sonra ortaya çıkacak problemler kaydedilir. Ancak ülkemizde çıkan yönetmelik uygulanırken başka bir yönetmelik daha çıkıyor. 2-3 yılda bir yönetmelik değişikliği yapılıyor. Bazı lobi grupları, bazı çevreler kendi çıkarları uğruna Bakanlığa baskı yapıp bazı maddeleri değiştirebiliyor. Bunun yerine tüm sektör istişare ederek, müzakere ederek hareket etmeli. Belki bütün herkesi memnun etmek mümkün değil ama ülke menfaati, çevre menfaati öncelikli tutularak yeni yönetmelikler yazılabilir.” dedi.

SIFIR ATIK HEDEFİNE GEKAP İLE ULAŞILIR

Sıfır Atık Projesi’ne de değinen Ömer Benli, 2017 yılından itibaren bu proje için kanun ve yönetmelikler çıkarıldığını dile getirdi. Bu düzenlemenin içinde en önemlisinin Geri Kazanım Katkı Payı (GEKAP) olduğunu vurgulayan Ömer Benli, şunları söyledi: “En önemlisi diyorum çünkü 15 yıldır finansman modeli doğru uygulanamadığı için atıklar toplanmıyordu. Finansman modeli GEKAP ile birlikte çözüldü. Piyasaya süren firmaların GEKAP konusunda hassasiyeti üst seviyede, büyük bir çoğunluğu her ay düzenli bir şekilde yükümlülüklerini yerine getiriyorlar. Önceki yıllarda tam yerine getirmediklerinden şikayet ediliyordu. Bu sebeple GEKAP’ta toplanacağı tahmin edilen yıllık 5 Milyar TL’nin sektöre yansıması ile sıfır atık hedefine ulaşacaktır. Ayrıca 2022 yılında uygulamaya girecek olan Sıfır Atık politikası çerçevesindeki zorunlu depozito ile ilgili TOBB Atık ve Geri Dönüşüm Sanayii Meclisimiz, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile çalışmaya başladı. Depozito uygulamasının doğru modelle başlaması Meclisimiz için çok önemli. Bu sebeple sektörün tüm paydaşları ile müzakereler yapılacak. Bu müzakereler esnasında önce çevre ve ülke menfaatinin gözetilmesine dikkat edilecek.”