Meclis Çözüm Odaklı Çalışacak

Burkasan ve Ege Atık AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Vedat Kılıç

TOBB Atık ve Geri Dönüşüm Sanayi Sektör Meclisinde 6 alt komite oluşturuldu. Her bir komite için hızlı bir şekilde çalışmalara başlandı. Meclis, sadece sorunları dile getiren değil, dünyadaki değişime göre sektörün adapte olmasını bir kurum olacak. Sorunları tespit ederken çözüm önerilerini de sektör temsilcileriyle birlikte ortaya koyacak.

TÜDAM Değerlendirilebilir Atık Malzemeler Sanayicileri Derneği Başkanı Vedat Kılıç, TOBB Atık ve Geri Dönüşüm Sanayii Meclisi başkan yardımcılarından biri. Burkasan Plastik Atık Yönetimi şir- ketinin de kurucusu olan Vedat Kılıç, dergimize Atık ve Geri Dönüşüm Sektör Meclisinin fonksiyonlarına ve sektörün sorunlarına ilişkin açıklamalarda bulundu. TOBB Atık ve Geri Dönüşüm Sanayii Meclisinin geç kurulduğunu belirten Kılıç, “Geç de olsa sektör meclisinin kurulmasından fevkalade mutluyuz. Şimdiye dek sektör temsilcileri münferit olarak veya üye oldukları sivil toplum kuruluşları aracılığıyla farklı farklı platformlarda sektöre ilişkin sorunlarını ve önerilerini dile getirmeye çalışıyordu. Fakat TOBB bünyesinde oluşturulan Geri Dönüşüm Sektör Meclisi, tüm sektörün bir arada olduğu bir çatı örgüt olacak ve sektörün sorunlarına ortak çözümler geliştirmemize olanak sağlayacaktır. Bu sebeple, dünyada geri dönüştürülmüş ham maddeye olan talebin hızla yükseldiği bu süreçte, Meclisin gerçekleştireceği çalışmaların sektörümüzün dünyaya entegrasyonunu sağlamada önemli bir unsur olacağını düşünüyorum.” dedi.

Dünyada, plastik atıkların çevreye etkilerinden dolayı, global markaların birbiri ardına plastik tüketimlerini azaltmak ve ürünlerinde geri dönüştürülmüş plastik ham madde kullanmak için bağlayıcı taahhütlerde bulunduğunu anlatan Vedat Kılıç, “Ülkemizde de farklı sektörlerdeki global markalar ürünlerinde belirli oranlarda geri dönüştürülmüş ham madde kullanmak ve ilerleyen süreçte bu oranları %100’e ulaştırmakla ilgili ciddi çalışmalar gerçekleştiriyorlar. Tekstil, otomotiv ve ambalaj sektörleri bu anlamda başı çekiyorlar. Dünya hızlı bir şekilde doğrusal ekonomiden döngüsel ekonomiye doğru evriliyor. Belki yakın gelecekte petro-kimya tesislerinin petrol yerine plastik atık kullanarak üretim gerçekleştirdiklerine şahit olacağız. Dolayısıyla geri dönüşüme bir moda veya trend olarak bakmak çok büyük bir hata olur. Geri dönüşüm artık hayatımızın içerisinde ve bundan sonra da var olmaya devam edecek.” şeklinde konuştu.

PLASTİK GERİ DÖNÜŞÜMÜNDE TÜRKİYE DÜNYADA GÜÇLÜ OYUNCULARDAN BİRİ

Dünyadaki gelişmelerden sonra sözü Türk geri dönüşüm sektörüne getiren Vedat Kılıç şöyle konuştu: “Ülkemiz plastik geri dönüşüm sektörü Avrupa’nın önemli aktörlerinden biri. Neden derseniz; örneğin İngiltere’de bir plastiği geri dönüştürmenin maliyeti ton başına 300-400 pound. Avrupa genelinde de bu ortalama 300 euro civarında. Türkiye’de ise bu maliyetler ton başına 100 dolar mertebesinde. Böyle olduğu için Türk geri dönüşüm sektörü, son dönemde Avrupa’nın en önemli alıcılarından biri haline geldi, özellikle Çin’in kısıtlamalarından sonra. Bu kapsamda son yıllarda geri dönüşüm sektöründe, ülkemizde son derece büyük yatırımlar gerçekleştirildi ve hali hazırda da yatırımlar devam ediyor. Bu alanda Türkiye, çok yakın bir gelecekte geri dönüşümden elde edilmiş ham madde pazarında dünyanın en önemli aktörlerinden biri konumuna gelebilir. Ancak son 2 yıldır yabancı kaynaklar, Türkiye aleyhinde dezenformatik haberler yapmaya başladı. Bu haberlerin etkisi büyük oldu. Maalesef otorite de, bu haberlerin önüne geçebilmek adına, regüle etmek yerine yasaklama yöntemini tercih etti. Bu yıl başı itibariyle özellikle plastik atıkların bir kısmına getirilen ithalat yasaklarıyla birlikte Türkiye’ye giremeyen atıklar Almanya, Polonya, İtalya gibi pazarlara yöneldi. Hakimiyet kurduğumuz bu pazar şu anda hızla elimizden gidiyor.”

“İTHALAT YASAKLARI VE KOTA SEKTÖRE DARBE DEMEKTİR”

Plastik endüstrisinde Türkiye’nin dünyada 6, Avrupa’da ise Almanya’nın ar- dından 2’inci. sırada yer aldığını anlatan Vedat Kılıç, atık ithalatına getirilen kotaya ve yasaklara dikkat çekti. Sektörün bu uygulamalarla yara aldığına işaret eden Kılıç şunları söyledi: “Plastik sanayimizin yıllık plastik ham madde tüketim kapasitesi yaklaşık 10 milyon ton. Ülkemizin ham madde üretim kapasitesinin ve çeşitliliğinin az olması sebebiyle bu ham maddelerin yüzde

85’ini, çok yüksek fiyatlarla orijinal ham madde olarak ithal ediyoruz ve bunun için yıllık olarak milyarlarca dolar para ödüyoruz. Diğer taraftan ülkemizde üretilen plastik ham maddelerin önemli bir kısmı, petro-kimya tesislerinin yanı sıra geri dönüştürülmüş ham madde olarak, ülkemiz geri dönüşüm sanayisi tarafından üretiliyor. Geri dönüştürülmüş ham maddeye olan talep her geçen gün arttığı için dolayısıyla üretim yapabilmek için daha fazla atığa ihtiyaç duyuyoruz. Bu ihtiyacın karşılanabilmesi için ülke içindeki atıkların çok daha yüksek verimle toplanması gerekiyor ancak maalesef özellikle evsel kaynaklı atıkların toplanması konusunda istediğimiz aşamaları kaydedemiyoruz. Elbette ki geri dönüşüm sektörü de yerel atık kaynaklarını kullanmayı tercih eder.

Zaten hali hazırda ülkemizde toplanabilen tüm plastik atıklar geri dönüştürülüyor. Fakat talepteki inanılmaz artış ve yerel atık kaynaklarının kıt oluşu sebebiyle plastik geri dönüşüm sektörü faaliyetlerini sürdürebilmek için ister istemez atık ithalatlarına yönelmek durumunda. Bu noktada şu hususun altını özellikle çizmek istiyorum: Atıklar çöp değil, başlı başına birer ham maddedir. Dolayısıyla atıktan korkmak ve serbest ticaretini engellemek üzere alınan önlemler Türkiye’de hem geri dönüşüm sektörüne hem de ana sanayimi- ze zarar verir. Bizce son derece hatalı olan bu yasaklama kararı sonrasında, sektörümüz ton başına 200 dolara atık ithal ederek bu atıkları kaliteli bir ham madde haline getiremediği için, bunun yerine plastik ana sanayimiz mecburen ton başına 2.500 dolar ödeyerek orijinal ham madde ithal ediyor. Bu da ciddi şekilde ülkemizdeki enflasyonun artışına sebebiyet veriyor. Ülkemizde toplanan atık miktarını arttırmamız gerekiyor, doğru. Zaten geri dönüşüm sektörünün de atığa ihtiyacı var. Ancak atık ithalatlarını yasaklayarak Türkiye’de atık toplama oranlarını arttıramayız. Bu sebeple yasaklama yöntemi yerine teknolojisi ve altyapısı uygun, ülkeye katma değer yaratan geri dönüşüm işletmelerinin atık ithal etmesine izin veren, denetlenebilir ve hesap verilebilir akılcı bir sistem oluşturmamız gerekiyor. Bence bunu yapmak hiç de zor değil.”

TOBB Atık Meclisinde işte bu sorunların konuşulmasını isteyen Vedat Kılıç, sektörün gerçek mensuplarının bu tespit- leri ortaya koyması gerektiğine dikkat çekti. “Elde edilen bilgiler Bakanlıkla paylaşılmalı.” diyen Kılıç şunları vurguladı: “Atık ithalatına getirilen yasaklar ve kota uygulaması, Sektör Meclisinin ilk gündemlerinden biri. Sektör olarak biz devletin hassasiyetini anlıyoruz elbette. ‘Ülkeye çöp gelmesin.’ diyorlar. Doğru gelmesini biz de istemiyoruz. Gayet makul ve mantıklı. Ama denetlenememesi sebebiyle yasakçı bir tavır sergilenmesi bizce doğru değil. Bu tutum ülkenin gerçek geri dönüşüm sanayicilerine zarar veriyor ve plastik ana sanayisini sekteye uğratıyor. Şu an plastik sektöründe kaotik bir durum var. Yatırım yapmış birçok işletme atık bulamadığı için belki de bir ay içerisinde kapanacak. Atığa bakış değiştirmeliyiz. Atığa ucuz ve son derece stratejik öneme sahip bir ham madde.”