Kömürün Kaçınılmaz Yükselişi: İklim Hedefleri Darbe mi Aldı?

23 Şubat 2023

Avrupa, 2050 yılına kadar enerji sektörü ve diğer enerji yoğun endüstrilerde, karbon emisyonlarını 2005 yılına kıyasla yaklaşık %90 oranında azaltmayı hedefliyor. Ancak hiç hesaba katılmayan Ukrayna-Rusya savaşı tüm planları sekteye uğrattı. AB ülkeleri yeniden kömüre yönelmeye başladı. Avrupa yaşadığı enerji krizinden çıkış için yollar ararken iklim hedeflerinin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği merak konusu oldu.

Almanya hükûmeti, 2030 yılına kadar tüm enerji kaynakları içinde yenilenebilir enerji oranını yüzde 80’e, 2035 yılına kadar %100’e çıkarmayı hedefliyor. Hollanda, Portekiz, Avusturya ve Danimarka 2030 yılına kadar %100 temiz enerjiye ulaşmayı planlıyor. Önümüzdeki 13 yıl içinde bu ülkelerde hem kömür hem de gaz enerjisi kullanımının sona ermesi demek bu. Ancak Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi ile baş gösteren enerji krizi bu hedefleri sorgulatmaya baş- ladı. AB ülkeleri 2030 ve 2050 iklim hedeflerini tutturabilecek mi yoksa bu hedefler darbe mi aldı?

AB, 10 Ağustos’tan itibaren Rusya’dan kömür ithalatını tamamen yasakladı. Avrupa Kömür ve Linyit Birliği (Euracoal) Rus ithalatının yerine ABD, Avustralya, Endonezya, Kolombiya ve Güney Afrika’dan 50 milyon ton kömür sağlamaya başladı.

Enerji krizi sonrası Avusturya, Almanya, İtalya ve Hollanda daha fazla kömür kullanımına izin vermek için harekete geçti. Bu ülkeler kömür ve linyitten elektrik üretimini artıracak. Fransa bu kış kömür santrallerinden birini yeniden çalıştırma planı yapıyor. Aynı zamanda Almanya, Polonya, İtalya, Yunanistan, Çek Cumhuriyeti, Romanya ve İngiltere’de kömürlü termik santral kapanışları ertelendi. AB, 2030’da elektrik üretimi için tahmin edilenden %41 daha fazla kömür kullanacak.

Peki bu durumda asıl sorulması gereken can alıcı soru şu: Avrupa Yeşil Mutabakatı ve COP toplantıları çerçevesinde belirlenen hedeflere ulaşmak tehlikeye mi düştü? Bu sayıda bu konuyu derinlemesine ele aldık.

Avrupa Parlementosu Bertaraf Amaçlı Atık İhracatının Yasaklanmasını Onayladı

Avrupa Parlamentosu 17 Ocak’ta, atık nakliyesinin daha sıkı prosedürlere ve kontrol
önlemlerine tabi olması lehine karar verdi. Böylece bertaraf amacıyla ihraç edilen bütün plastik türlerinin ihracatı yasaklamış oldu. AB Atık Nakliye Düzenlemesi Raporu, 594 lehte, 5 karşıt ve 43 çekimser oy ile Parlamento’da ezici bir çoğunlukla kabul edildi. Bu aşamadan sonra artık AB üyesi ülkeler ile AB Parlamentosu arasında söz konusu düzenlemenin son halini vermek üzere müzakere süreci başlayacak.

 Dünyada dolaşımda olan atık miktarında sürekli bir artış yaşanıyor.

• OECD verilerine göre atık ticaretinin hacmi 2018’de 182 milyon tondu.

• EUROSTAT 2020 verilerine göre bu pastada en büyük pay, 13 milyar avro değerinde 32.7 milyon ton ile AB’nin.

• AB, 2004’ten bu yana OECD dışı ülkelere ihracatını %75 oranında artırdı.

Atık Nakliye Düzenlemesi Raporu’nu hazırlayan Danimarka temsilcisi Pernille Weiss, “Artık atıklarımızı kaynağa dönüştürmenin, böylece hem çevremiz hem de rekabetçiliğimiz için fark yaratmanın zamanıdır. Getirilecek yeni kurallar hem AB içinde hem de dışında atık suçlarıyla mücadele etmemizi kolaylaştıracaktır.” dedi.

Eurostat verilerine göre AB’nin ihraç ettiği en büyük atık kalemleri demir, demir dışı metal, kağıt, plastik, tekstil ve cam. AB bu yeni düzenlemeyle dönüşebilen atıkları birlik içinde tutup birincil ham maddeye olan bağımlılığı azaltmayı hedefliyor. Avrupa Parlamentosu, haklı ve makul gerekçeler olması dışında, bertaraf amacıyla AB içerisinde bile atıkların nakledilmesinin yasaklanmasını destekliyor. Parlamento ayrıca yasa dışı atık nakliyesini önlemek amacıyla denetleme yapacak AB ülkelerine yol gösterecek mekanizmalar hazırlamak için de teklifte bulundu.

Önerilen düzenlemede, OECD üyesi olmayan ülkelere plastik atık ihracatının tamamen yasaklanması ve OECD üyesi ülkelere ihracatın 4 yıl içerisinde tamamen yasaklanması düşünülüyor.

Peki AB’deki bu gelişmeler plastik, kağıt ve metal üretiminde adeta bir üretim üssü haline gelmiş olan ülkemizin geri dönüşüm sanayiini nasıl etkileyecek? Bunu bir sonraki sayımızda derinlemesine ele alacağız. Okumayı sevenler için yine dopdolu bir sayı.

Saygılarımla.