Çevre Danışmanlık Sektöründe Çevre Mühendisi Olmak

Mesleğine çok derin bir duygu ile bağlı olan bir çevre mühendisi olarak sözlerime öncelikle ‘’BİZ’’i tanıtarak başlamak istiyorum. Çevre mühendisinin çok farklı ve geniş tanımları olmakla beraber, en genel ifade ile şöyle: Çevrede yapılan tüm üretim ve tüketim faaliyetlerinin insan sağlığına, refahına ve doğal dengeye zarar vermeyecek biçimde ayarlanması için gereken önlemleri araştıran; su, toprak, atık ve hava ortamlarında kalite kontrolleri yapan; fabrika atıklarının insan sağlığına zararlı hale gelmeye başladığı miktarı saptayan ve önlemlerini alan; yerleşim merkezlerinde kanalizasyon, su şebekesi gibi sistemlerin insan sağlığına en uygun biçimde tasarlanıp-işletilmesi için gerekli önlemlerin alınmasını sağlayan kişilerdir.

Bir çevre mühendisi olarak benim mesleğime bakış felsefem ise şu şekildedir: Şimdiki ve gelecek kuşakların temiz ve sağlıklı bir çevrede yaşama hakkına sahip olduğu gerçeğinden hareket etmek, sürdürülebilir çevre politikalarından yana olduğumuzu vurgulamak, doğal kaynakların ekonomik kalkınmanın hem kaynağını hem sınırını oluşturduğunu bilerek işlerimizi yürütmek, çevrenin korunması ve geliştirilmesinde bireysel katkı ve katılımın gereğine ve önemine inanmak, çevresel değerlere sahip çıkıp zarar verenleri uyarmak, doğal kaynaklardan faydalanır- ken tutumlu davranma bilincini sağlamak ve sağlattırmak…

Çevre mühendislerinin en çok çalıştığı alan olan çevre danışmanlık alanını da tanıtmak isterim. Türkiye’de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetki belgesi almış 648 çevre danışmanlık firması mevcuttur. Çevre Yönetimi Hizmetleri Hakkında Yönetmeliği’nin 6. maddesi 3. fıkrasının (a) bendinde yer alan ifadeye göre her çevre danışman firma, tecrübe yıllarına göre minimum 4 çevre görevlisi çalıştırmak zorundadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın bu verilerine göre şu an minimum Türkiye geneli 2.592 kişi çevre danışman firmalarda görev yapmaktadır. Ve bu kişilerin, 3/4 oranında çevre mühendisi olması şartı aranmaktadır. Çevre danışmanlık firmasında çalışan 2.592 kişiden 1.944’ünün çevre mühendisi olduğunu matematiksel olarak bilmekteyiz. Ayrıca Bakanlığımızın sistemine kayıtlı 11.820 çevre görevlisi belgesi almış kişi mevcuttur. Bu 11.820 çevre görevlisi belgesi olan kişilerin de büyük bir çoğunluğu çevre mühendisidir. Çevre danışmanlık firmalarında çalışan çevre mühendisi sayısı, çevre sektörünün kendi içinde iş dağılımı- na bakıldığında hiç de azımsanmayacak bir durumdadır.

Çevre danışmanlık sektörünün büyük bir çoğunluğunu oluşturan meslektaşlarımın faydasına olacağını düşündüğüm 272 sayfalık bir dosya ile ‘’ÇEVRE DANIŞMANLIK SEKTÖRÜNDE ÇEVRE MÜHENDİSİ OLMAK’’ isimli bir kitap hazırladım. Bu kitap birçok iş yükü altında çalışan meslektaşlarımın işini biraz olsun hafifletmek amacıyla ortaya çıkarılmış bir eserdir. Bu kitapçığı bütün meslektaşlarıma ulaştırmak, bu işin ulusal ve uluslararası anlamda devamını getirebilmek ise en büyük amaçlarımdan biridir.

Çevre danışmanlık firmalarında çevre mühendislerinin neler yaptığına kısaca değinecek olursak; çevre danışmanlık firmasında çalışan çevre mühendisleri, çevre danışmanlık hizmeti verdikleri sanayi tesislerinin çevresel anlamda yükümlülüklerini kontrol eden, iyileştirmeler yapan ve gördükleri aksaklıkların düzeltilmesi için çaba sarf eden, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatı ile sanayi tesisleri arasında adeta köprü görevi gören Bakanlıkça yetkilendirilmiş kişilerdir.

Gelişen teknolojinin hayatlarımıza getirdiği rahatlığın yanında, bu gelişimin doğaya ve çevreye verdiği kirlilik yükünün boyutu da her geçen gün aşırı bir hızla artmaktadır. Sanayi tesisleri üretim aşamasında, doğaya en az etki bırakacak şekilde üretim yapmaya özen göstermelidir. Çevre mühendisi, sanayi tesislerinden oluşan atıkları, insan ve çevre sağlığına zarar vermeyecek şekilde kaynağında en aza indirgemeyi amaçlayan yönetim planlarını oluşturmak ve gerekli önlemleri almak için çalışmalar yapar.

Çevreye verilen değer gün geçtikçe artmaktadır ama hala yeterli seviyeye geti- rilememiştir. Dünyadaki gelişim her gün hızla artarken, sanayi tesisleri için sadece iyi ürün üretmek, ürün ve hizmeti ucuza sunmak, müşteriler için yeterli olmamaktadır. Sanayi tesisleri, çevre yönetim politikalarını iyileştirmek ve çevresel mevzuatlara uygun bir şekilde üretim yapmak mecburiyetindedir. İşte tam bu nokta da çevre danışmanlık firmalarında çalışan çevre mühendisleri bu elzem olan ihtiyacı karşılamakta ve sürdürülebilir bir döngünün içerisinde çalışmaktadır. Çevre mühendislerinin aynı anda birçok yönetmeliğe ve iş yüküne hakim olmak zorunda olduğu çevre danışmanlık sektörü, üretim olduğu sürece hayatımızda hep var olacaktır. Yapılan çevre danışmanlık işlerinin çok değerli olduğunu ve gelecekte yaşanması muhtemel felaketlerin önlenmesi için de önem arz ettiğini belirtmek isterim.

En büyük dileğim de şudur ki; bu memlekette çalışan çevre mühendisleri olarak birbirimize sahip çıkalım, bilgilerimizi paylaşalım, mesleğimizi daha yukarılara taşımak için dayanışma ile elimizden geleni yapalım. Bilginin paylaştıkça çoğaldığını ve insanın paylaştıkça güzelleştiğini unutmadan, ‘’BİZ’’ olabilmenin önemini kavrayarak yaşayalım…

Bütün meslektaşlarıma faydalı olması ve dayanışma dileği ile.

Mesleğine çok derin bir duygu ile bağlı olan bir çevre mühendisi olarak söz- lerime öncelikle ‘’BİZ’’i tanıtarak başlamak

istiyorum. Çevre mühendisinin çok farklı ve geniş tanımları olmakla beraber, en genel ifade ile şöyle: Çevrede yapılan tüm üretim ve tüketim faaliyetlerinin insan sağlığına, refahına ve doğal dengeye zarar vermeyecek biçimde ayarlanması için ge- reken önlemleri araştıran; su, toprak, atık ve hava ortamlarında kalite kontrolleri yapan; fabrika atıklarının insan sağlığı- na zararlı hale gelmeye başladığı miktarı saptayan ve önlemlerini alan; yerleşim merkezlerinde kanalizasyon, su şebekesi gibi sistemlerin insan sağlığına en uygun biçimde tasarlanıp-işletilmesi için gerekli önlemlerin alınmasını sağlayan kişilerdir.

Bir çevre mühendisi olarak benim mes- leğime bakış felsefem ise şu şekildedir: Şimdiki ve gelecek kuşakların temiz ve sağlıklı bir çevrede yaşama hakkına sahip olduğu gerçeğinden hareket etmek, sür- dürülebilir çevre politikalarından yana olduğumuzu vurgulamak, doğal kaynak- ların ekonomik kalkınmanın hem kayna- ğını hem sınırını oluşturduğunu bilerek işlerimizi yürütmek, çevrenin korunması ve geliştirilmesinde bireysel katkı ve katı- lımın gereğine ve önemine inanmak, çev- resel değerlere sahip çıkıp zarar verenleri uyarmak, doğal kaynaklardan faydalanır- ken tutumlu davranma bilincini sağlamak ve sağlattırmak…

Çevre mühendislerinin en çok çalıştığı alan olan çevre danışmanlık alanını da tanıtmak isterim. Türkiye’de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetki bel- gesi almış 648 çevre danışmanlık firması mevcuttur. Çevre Yönetimi Hizmetleri Hakkında Yönetmeliği’nin 6. maddesi 3. fıkrasının (a) bendinde yer alan ifadeye göre her çevre danışman firma, tecrübe yıllarına göre minimum 4 çevre görevlisi çalıştırmak zorundadır. Çevre ve Şehircilik

Bakanlığımızın bu verilerine göre şu an minimum Türkiye geneli 2.592 kişi çevre danışman firmalarda görev yapmaktadır. Ve bu kişilerin, 3/4 oranında çevre mü- hendisi olması şartı aranmaktadır. Çevre danışmanlık firmasında çalışan 2.592 ki- şiden 1.944’ünün çevre mühendisi oldu- ğunu matematiksel olarak bilmekteyiz. Ayrıca Bakanlığımızın sistemine kayıtlı 11.820 çevre görevlisi belgesi almış kişi mevcuttur. Bu 11.820 çevre görevlisi bel- gesi olan kişilerin de büyük bir çoğunluğu çevre mühendisidir. Çevre danışmanlık fir- malarında çalışan çevre mühendisi sayısı, çevre sektörünün kendi içinde iş dağılımı- na bakıldığında hiç de azımsanmayacak bir durumdadır.

Çevre danışmanlık sektörünün büyük bir çoğunluğunu oluşturan meslektaşlarımın faydasına olacağını düşündüğüm 272 sayfalık bir dosya ile ‘’ÇEVRE DANIŞMAN- LIK SEKTÖRÜNDE ÇEVRE MÜHENDİSİ OLMAK’’ isimli bir kitap hazırladım. Bu kitap birçok iş yükü altında çalışan mes- lektaşlarımın işini biraz olsun hafifletmek amacıyla ortaya çıkarılmış bir eserdir. Bu kitapçığı bütün meslektaşlarıma ulaştır- mak, bu işin ulusal ve uluslararası anlam- da devamını getirebilmek ise en büyük amaçlarımdan biridir.

Çevre danışmanlık firmalarında çevre mühendislerinin neler yaptığına kısaca değinecek olursak; çevre danışmanlık fir- masında çalışan çevre mühendisleri, çevre danışmanlık hizmeti verdikleri sanayi te- sislerinin çevresel anlamda yükümlülükle- rini kontrol eden, iyileştirmeler yapan ve gördükleri aksaklıkların düzeltilmesi için çaba sarf eden, Çevre ve Şehircilik Bakan- lığı merkez ve taşra teşkilatı ile sanayi te- sisleri arasında adeta köprü görevi gören Bakanlıkça yetkilendirilmiş kişilerdir.

Gelişen teknolojinin hayatlarımıza ge- tirdiği rahatlığın yanında, bu gelişimin

doğaya ve çevreye verdiği kirlilik yükü- nün boyutu da her geçen gün aşırı bir hızla artmaktadır. Sanayi tesisleri üretim aşamasında, doğaya en az etki bırakacak şekilde üretim yapmaya özen göstermeli- dir. Çevre mühendisi, sanayi tesislerinden oluşan atıkları, insan ve çevre sağlığına zarar vermeyecek şekilde kaynağında en aza indirgemeyi amaçlayan yönetim planlarını oluşturmak ve gerekli önlemleri almak için çalışmalar yapar.

Çevreye verilen değer gün geçtikçe art- maktadır ama hala yeterli seviyeye geti- rilememiştir. Dünyadaki gelişim her gün hızla artarken, sanayi tesisleri için sadece iyi ürün üretmek, ürün ve hizmeti ucuza sunmak, müşteriler için yeterli olma- maktadır. Sanayi tesisleri, çevre yöne- tim politikalarını iyileştirmek ve çevresel mevzuatlara uygun bir şekilde üretim yapmak mecburiyetindedir. İşte tam bu nokta da çevre danışmanlık firmalarında çalışan çevre mühendisleri bu elzem olan ihtiyacı karşılamakta ve sürdürülebilir bir döngünün içerisinde çalışmaktadır. Çevre mühendislerinin aynı anda birçok yönet- meliğe ve iş yüküne hakim olmak zorunda olduğu çevre danışmanlık sektörü, üretim olduğu sürece hayatımızda hep var ola- caktır. Yapılan çevre danışmanlık işlerinin çok değerli olduğunu ve gelecekte ya- şanması muhtemel felaketlerin önlenmesi için de önem arz ettiğini belirtmek isterim.

En büyük dileğim de şudur ki; bu mem- lekette çalışan çevre mühendisleri olarak birbirimize sahip çıkalım, bilgilerimizi pay- laşalım, mesleğimizi daha yukarılara taşı- mak için dayanışma ile elimizden geleni yapalım. Bilginin paylaştıkça çoğaldığını ve insanın paylaştıkça güzelleştiğini unut- madan, ‘’BİZ’’ olabilmenin önemini kavra- yarak yaşayalım…

Bütün meslektaşlarıma faydalı olması ve dayanışma dileği ile.

Selim Kazıcı
Çevre Mühendisi