Nüfus Arttı Atık Azaldı

17 Şubat 2021

İstanbul, sıfır atık projeleri kapsamında uygulanacak alt projeler söz konusu olduğunda bir ülkeyle neredeyse eşdeğer bir konumda ve her belediye farklı uygulamalarla bölgesindeki atık toplama, geri dönüşüm çalışmalarını yönetmeye çalışıyor. Beylikdüzü Belediye Başkanı Mehmet Murat Çalık’la yürüttükleri faaliyetleri konuştuk.

Mehmet Murat Çalık-Beylikdüzü Belediye Başkanı

İlçenizde yürütülen geri dönüşüm ve sıfır atık çalışmalarıyla ilgili bilgi verebilir misiniz? Belediyenizin yürüttüğü çalışmalar ve bu çalışmaların ilçe halkındaki davranışsal karşılığı hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Sıfır Atık Yönetmeliği 12 Temmuz 2019 yılında yayımlanarak uygulanmaya başlasa da belediyemizde özellikle son yıllarda yapmış olduğumuz çalışmalarla yönetmeliğin altyapısını oluşturup diğer belediyelerle paylaştığımız uygulamalarımıza değinmek istiyorum. Sıfır atık ve geri dönüşüm çalışmalarını yürüten Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü; yöneticisi, teknik personeli ve tüm çalışanlarıyla uzman kişilerden oluşmuştur.

Mehmet Murat Çalık-Beylikdüzü Belediye Başkanı Müdürlüğümüzün eğitim bürosu her yıl düzenli olarak hane halkı bilgilendirme çalışması ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ile koordine olarak tüm okullarda atıkların kaynağında ayrı toplanması ve çevre bilinci eğitimleri düzenlemekte olup belirlenen yıllık hedef doğrultusunda çalışmalarıyla da örnek alınmaktadır. Beylikdüzü bir ilki gerçekleştirmiş olup 2019 yılında İstanbul genelinde en hızlı ve en çok katılımı sağlayarak tüm kamu kurumları, okullar, yurtlar, sağlık kuruluşları ve muhtarlıklara atık kutuları dağıtarak (yaklaşık 10 bin kutu) Bakanlık sistemine entegre olmaları için gerekli eğitimler verilmiştir. Sıfır Atık Yönetmeliği’nin en önemli noktası olan 1. Sınıf Atık Getirme Merkezi tarafımızca bitirilmiş olup vatandaşlarımız tarafından getirilen atıklar, Avrupa standartların- da da olduğu gibi 14 çeşit atık grubuna ayrılarak Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne faaliyete başlanması için onaya sunulmuştur.

Yıllardır ilçemizde cam, elektronik, bitkisel yağ, madeni yağ, pil, tekstil, ağaç dal budak ve mobilya, moloz ve lastik gibi geri dönüşebilir atıklar ve evsel atıklar; hanelerde, sitelerde, kamu kurumlarında, sağlık kuruluşlarında, eğitim kurumlarında, alışveriş merkezlerinde, marketlerde, restoranlarda ve işletmelerde kaynağında ayrı toplanmaktadır. Yapılan bu çalışmaları örnek olarak benimseyen ilçe halkı, atıkları ayrıştırarak geri dönüşüme katkı sunmakta olup belediyemizin çalışmalarında da yer almak istemektedirler. Özellikle şunu vurgulamak gerekir ki atıkları kaynağında türüne göre ayrı toplamamızın başarısı olarak, artan nüfusumuza rağmen son beş yılda düzenli depolama tesisine giden evsel katı atık miktarlarında azalma sağlanmıştır.

Ağaç Yaşken Eğilir Prensibiyle Eğitime Odaklanılıyor

Geri dönüşümle ilgili hedefleriniz ve gelecek projeleriniz nelerdir?

Doğaya bırakılan atıkların çözünme ve kaybolma sürecinde doğayı tahrip ettiği, gelecek için kaynakları bitirdiği, dünyanın gündemi olan iklim değişikliğine sebebiyet vermekte olup ekonomiye zarar verdiği göz ardı edilmemelidir. Mesela 1 ton atık kâğıt 17 ağacı kurtarıyor. 1 ton plastik geri dönüşümü ile 1000-2000 galon benzin tasarrufu sağlanabiliyor. Bir cam şişenin geri dönüşümü ile dört saat boyunca 100 watt’lık ampule güç vermek için yeterli enerji elde edilebiliyor. Bunun gibi örnekleri çoğaltabiliriz.

Vatandaşlarımızın atıkları kaynağında ayrıştırmaları, ayrı biriktirmeleri için her sokak ve caddemizde çöp konteynerlerinin yanına geri dönüşüm konteynerleri koyarak ikili toplama sistemini yılsonuna kadar faaliyete geçireceğiz. Çeşitli atık gruplarının depolanabileceği Mobil Atık Getirme Merkezlerini mahallelerimizde vatandaşlarımızın ulaşabileceği sayıda yapmayı planlıyoruz. Hazırladığımız projelerle, “ağaç yaşken eğilir” prensibiyle öğrencilerimizin bilinçlenmesi amacıyla İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü iş birliği ile uluslararası eko okullar-yeşil bayrak projesinde ülke genelinde rekor sayı ile okulların sertifika alması planlanmaktadır.

Mobil uygulama ile atıkların teslim edilmesi kolaylaştırılıp belirlenecek olan atık miktarına ulaşanlara kalem, defter, kırtasiye malzemesi, kitap vb. ödül verilmesi; tüm ülkede örnek olabilecek ve vatandaşlarımızın biriktirdiği atıkları götürebilecekleri, 200 m2 üzeri zincir marketlerde atık getirme merkezi oluşturulması; Yaşam Vadisi projesinde farkındalık yaratmak ve eğitim amaçlı ‘’Sıfır Atık Sokağı’’, “Sıfır Atık Marketleri”, çevre yarışmaları, uzman kişilerce sıfır atık söyleşisi ve konferansları gibi etkinlikler yapılması planlanmaktadır.

Atık Toplayıcılarının Hakları Korunmalı

Geri dönüşüm, sıfır atık, küresel iklim krizi gibi konularda ne tür önerileriniz ve talepleriniz var?

Bilinçlendirme eğitimlerine yoğunlaşılması; atık toplama noktalarının ulaşılabilir yerlerde ve sıklıkta olması; kent konseyleri Sıfır Atık Projesine dahil edilerek özellikle ülkemizin en büyük gerçeklerinden sokaktaki atık toplama işçilerinin haklarının korunması, kayıt altında sağlık kontrollerinin yapılması gerekmektedir. Biz atık toplama işçilerinin insani ortamda çalışmasını, hak kaybına uğramadan atıklarını satmalarını sağlamak ve sağlıklarını korumak amacıyla tamamen onlara ait tesis çalışmamızı Türkiye Belediyeler Birliği yarışmasına sunduk ve proje aşamasındaki çalışmamızı en kısa sürede uygulamaya geçireceğiz.

Düzenli depolamaya giden atık miktarını düşüren belediyelere teşvik verilmesi, her belediyenin iklim değişikliği konusunda eylem planı hazırlaması ve uygulamaya geçmesi zorunlu olmalı. Teknik personelimiz eğitim sertifikalarını alarak eylem planı hazırlamaya başlamıştır.

Belediyeler karbon salınımını en aza indirmek için hibrit ve elektrikli araçları tercih etmeye başlamalı, bisiklet kullanımını teşvik etmek için bisiklet yolları yapmalı, vatandaşlarımızın toplu ulaşım araçlarını tercih etmesi için araç sayısı artırılmalı, metrobüse yakın otopark sayıları ve kapasiteleri artırılmalı, tüm kurumlara örnek olmak adına belediyeler yenilenebilir enerji kaynakları projeleri geliştirmeli ve uygulamaya geçilerek tasarruf sağlanmalı, şehirde ısı ada etkisini aza indirmek için imar planlarında hassas davranılmalı, akıllı yenilenebilir projelerin uygulanması istenilmelidir.

Kaynak sularının azalmaması için geçirimsiz yüzeyler yerine suyu emen yüzeyler yapılmalı, yağmur suyu toplama noktaları oluşturulmalı, ilçe genelinde hava ve su kirliliği başta olmak üzere kirletici işletme ve fabrikalara, il çevre müdürlüğü ile sürekli ve kapsamlı denetimler yapılmalıdır.

Son olarak, iklim değişikliği parametreleri ile ilgili eğitim, seminer ve konferansların düzenlenmesi ve sıfır atık – iklim değişikliği birimlerinin kurulması çok faydalı olacaktır.