Plastik Dönüşümü İçin Yeni Yöntem

6 Nisan 2021

Araştırmacılar, plastiği yüksek değerli moleküllere dönüştürmenin yolunu buldu.

Plastik hafif, çok yönlü, ucuzdur ve neredeyse yok edilemez (aşırı ısıtılmadığı sürece.) Bu özellikler, plastikleri steril gıda ambalajlarında, enerji açısından verimli taşımada, tekstil ürünleri ve tıbbi koruyucu teçhizatı içeren çok çeşitli uygulamalarda inanılmaz derecede kullanışlı kılıyor. Ama plastiklerin yok edilemez doğalarının bir bedeli var. Çoğu çevre koşulunda son derece yavaş çürümeleri nedeniyle, neredeyse bir küresel plastik çöp yığınları meydana geliyor. Bu durumun insan ve ekosistem sağlığı için sonuçları hala tam olarak bilinmemekte.

Kaliforniya ve Illinois Üniversitesi’nden bir grup bilim adamı, polietilenleri yararlı küçük moleküllere dönüştürmek için bir yol keşfetti. Geliştirilen süreç yüksek sıcaklıklar gerektirmemekte. Yüksek sıcaklık yerine polimer zincirden bir miktar hidrojen ayıran bir katalizörün düşük miktarlarda kullanımına dayanmakta. Katalizör daha sonra bu hidrojeni karbon zincirini bir arada tutan bağları kesmek için kullanıyor ve daha küçük parçalar haline getiriyor. Bu işlem her zincir için birçok kez tekrarlanıyor ve katı polimeri bir sıvıya dönüşüyor. Geri kazanılmış sıvıdaki moleküllerin çoğu çözücü olarak kullanışlı olan ve kolayca deterjana dönüştürülebilen alkibenzen oluyor. Bu tür moleküller için yıllık yaklaşık 9 milyar dolarlık bir küresel pazar bulunmakta.

OTOMOTİV PLASTİKLERİ İÇİN GERİ DÖNÜŞÜM YÖNTEMİ

Günümüz otomotiv sanayinde kullanılan çok sayıda plastik parça güvenlik, ısıya ve yoğun aşınmaya karşı dayanıklılık ve kalite gibi sebeplerden ötürü petrol türevi içeren malzemelerden oluşuyor. Bu nedenle geri dönüşümleri çoğu zaman mümkün olamıyor. Aynı tür bileşenleri olan plastikler genellikle mekanik yöntemlerle geri dönüştürülebiliyorken karışık bileşenleri olanlar için ise geri dönüşüm son derece zor.

Audi, bu türdeki plastiklerin de geri dönüşümünü sağlayabilmek adına, pilot bir projeyi hayata geçirdi. Karlsruhe Institute for Technology (KIT) işbirliğiyle gerçekleştirilen projede kimyasal bir geri dönüşüm yöntemi kullanılıyor. Yakıt depoları, jant trim parçaları ve radyatör ızgaraları gibi artık ihtiyaç duyulmayan plastik bileşenler, kimyasal geri dönüşüm yoluyla piroliz yağına dönüştürülüyor.