ATTIK İLE İLAÇ KUTULARI ÇÖPE GİTMEYECEK

14 Mayıs 2024

İki üniversite öğrencisinin hayata geçirdiği ¨Attık¨ isimli uygulama, ilaç kutularının toplanması ve geri dönüşümünü sağlayacak. Uygulama miadı dolmak üzere olan ilaçlar için de kullanıcılara uyarı verecek.

Attık, Erciyes Üniversitesi Eczacılık Fakültesi öğrencileri Kaan Kalaycı ve Beyza Nur Özdamar’ın projesi. Bu bir mobil aplikasyon. Cep telefonuna indirilen bu uygulama ile ilaç ambalajlarının takibi ve toplanması mümkün olacak. Ayrıca uygulama ile son kullanma tarihi yaklaşan ilaçlar hakkında kullanıcılar uyarılacak.  Attık hakkında bilgi veren Kaan Kalaycı,

¨Proje fikrimiz, ilaç endüstrisinin çevresel etkilerini araştırırken ilaç kutularının ve miadı geçmiş ürünlerin büyük bir atık kaynağı olduğunu fark etmemizle ortaya çıktı. Geliştirdiğimiz atık yönetim sistemi uygulamamız, ilaç ambalajlarını ve son kullanma tarihi geçmiş ilaçları tasnif etmeyi sağlar. Mobil uygulamamız, hastaların son kullanma tarihi yaklaşan ilaçlarını takip etmelerine ve düzenli alması gereken ilaçları kontrollü bir şekilde almalarına destek olur. Ayrıca, uygulamamız içerisinde özel olarak tasarladığımız geri dönüşüm oyunuyla çocukların ve gençlerin geri dönüşüm bilincine katkı sağlamayı amaçlıyoruz.¨ dedi.

Beyza Nur Özdamar ise uygulama ile hedeflerini şekilde sıraladı: ¨Projemizle temel olarak ilaç, gıda takviyesi ve kozmetik ürünleri kullanan kişileri ve ilaç sektörünü hedef almaktayız.

Hedeflerimiz geri dönüşüm miktarını artırmak ve kullanılabilir ürünlere dönüştürmek. Çocuk ve gençlere yönelik oyunlaştırma metodumuz ile geri dönüşüm bilincini küçük yaşlarda aşılamak istiyoruz. Toplumsal katılımı sağlayarak sıfır atık bilincini oluşturmayı hedefliyoruz. Ödüllendirme sistemi ile geri dönüşüm hareketinin sürdürülebilirliğini sağlamak istiyoruz. Sosyal medya, yerel medya ve kampanyalar aracılığıyla projemizi tanıtarak kullanıcıları ödüllendirip, çeşitli etkinliklerle uygulamanın kullanımını artırmayı hedefliyoruz. Topluma fayda sağlamayı ve projeyi başarıya ulaştırmayı kararlılıkla sürdüreceğiz. İlerleyen zamanda hastanelerde, tıp, diş ve eczacılık fakültelerinde de sarf malzemelerin, eğitim materyallerinin ve ilaç kutularının geri dönüşümü için projemizi daha kapsamlı hale getireceğiz. Karton kutular, bu süreçte kalem, defter, dekorasyon ürünleri, rozet, oyuncak gibi çeşitli kullanışlı ve estetik ürünlere dönüştürülerek tekrar hayat bulacak. Bu dönüşüm, atık azaltımının yanı sıra çevresel anlamda sürdürülebilirliği destekleyecek ve doğal kaynakların korunmasına katkı sağlayacaktır.¨

Erciyes Üniversitesi Eczacılık Fakültesi öğrencileri Kaan Kalaycı ve Beyza Nur Özdamar projeye dair açıklamaları şöyle:

-Uygulamayı anlatır mısınız? Nasıl çalışıyor?

Projemiz iki aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada mobil uygulamamız, ikincisinde ise mobil uygulamamız ile entegre geri dönüşüm kutuları bulunmaktadır. Öncelikle bu uygulamayı kullanan kişiler kayıt olduktan sonra geri dönüştürmek istedikleri ilaç kutularını ve ilaçları içeren blisterleri ayırmalılar. Çünkü blister içindeki ilaçları kutularıyla atmak çok büyük bir tıbbi atık oluşturmaktadır. Bu yüzden bunların ayrı olarak değerlendirilip imha edilmesi çok önemlidir. Biz de buradan yola çıkarak kutuların geri dönüşüm ürünlerine dönüştürülmesini ve ilaçların da doğru bir şekilde imhasının gerçekleştirilmesini sağlıyoruz. Ayrıca uygulamamızın daha fazla kullanıcıya ulaşabilmesi ve çocuklar ile gençlerin küçük yaşlarda çevre bilinciyle tanışması için mühendislerimizle birlikte geliştirdiğimiz Roblox’ta bulunan eğitici oyunumuz ile eğlenerek öğrenmelerini ve bunları yaparken de ödüller kazanmalarını sağlıyoruz. Aynı zamanda interaktif bir uygulama olması için arkadaşları ile birlikte oyun oynamalarını teşvik ederek daha fazla kişiyi çevre bilinciyle tanıştırmayı amaçlıyoruz. Günlük yaşamda da mobil uygulamanın kullanılabilmesi için gerekli olan alanlardan bazılarını da ekledik. Bunlar arasında insanların ilaçlarını takip edebilecekleri, miadı yaklaşan ilaçlarını ve alması gereken ilaçlarını görebileceği, barkod kontrolü ile de ilaç dışı alınan ürünlerin orijinalliğinin sorgulanabileceği hatırlatma ve uyarılarla uygulamayı kullanan kişilerin hayatlarını kolaylaştırmayı hedefliyoruz.

-Bu uygulama atık ilaç ambalajlarını nasıl takip edecek?


Kullanıcılar, geri dönüşüm merkezlerinde bulunan geri dönüşüm kutularının karekodlarını uygulama üzerinden okutarak atacakları ilaçların barkod kısımlarının fotoğrafını çekerek blister ve ilaç kutusu iki ayrı yerde olacak şekilde atabileceklerdir. Bu sayede ne kadar ilacı attıklarını geri dönüşüm kutularıyla ve karekodla takip edebileceklerdir. Attıkları ilaç kutularıyla orantılı olacak şekilde puan kazanarak ödüllerden yararlanabileceklerdir.

-Atık ambalajlar nasıl toplanacak?


Ambalaj ve ilaç atıklarının toplanabilmesi için öncelikle görüşmeler sağladığımız gönüllü eczanelere, akıllı geri dönüşüm kutularını yerleştirerek toplama sürecini başlatacağız. İlerleyen süreçte, şehir içinde belirlediğimiz bölgelerde (fakülteler, metrolar, tramvay hatları ve turnikeler gibi) geri dönüşüm alanları oluşturarak, bu atıkların daha geniş bir alanda toplanmasını sağlayacağız.

İlaç ve ambalaj kutu atıkları, geri dönüşüm kutularımız içerisinde yer alan bölgeler yardımıyla ayrı ayrı tasnif edilecektir. İlaç atıkları, görüşme sağladığımız ilaç atık merkezlerine belirli süre aralıklarıyla imha edilmek üzere gönderilecektir. Bu, ilaç atıklarının güvenli ve çevre dostu bir şekilde bertaraf edilmesini sağlayacaktır. Öte yandan, karton kutu atıklarımız ilgili geri dönüşüm tesislerine iletilecektir. Bu sayede karton ambalajlar, geri dönüşüm sürecine katılarak yeniden kullanılabilir hale getirilecek ve doğaya olan etkileri azaltılmış olacaktır.

-Bu amaçla hangi kurum ve kuruluşlarla anlaşma yaptınız-yapacaksınız? Şu ana kadar sektör profesyonellerinden gelen tepkiler nasıl? Aldığınız geri dönüşler var mı?

Projemiz hakkında yaptığımız saha çalışmaları neticesinde, öncelikle Erciyes Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekanlığı ve Rektörlük makamı ile sunumlar ve görüşmeler gerçekleştirdik. Bu süreçte çok olumlu ve destekleyici geri dönüşler aldık. Projemizde bize danışmanlık sağlayan ve yön gösteren Dr. Öğr. Üyesi İbrahim Uyanık hocamızın bilgi birikimi ve desteğiyle, çevre mühendisleri ile konu üzerine düşünme ve araştırma imkanı elde ettik.

Eczacılık mesleğinin en önemli temsil yeri olan Türk Eczacılar Birliği bünyesinde yer alan Kayseri Eczacı Odası ile de konu hakkında görüşmeler gerçekleştirip fikirlerini alarak projemizi daha uygulanabilir ve sürdürülebilir bir konuma getirmeye özen gösterdik. Eczacılık, Çevre Mühendisliği ve Bilgisayar Mühendisliği alanlarından uzman kişilerden oluşan ekibimizle multidisipliner bir yaklaşım benimsemiş olmamız, takdirle ve beğeni ile karşılandı.

ÇEVKO Vakfı bünyesindeki mentorlarımızla, teorik olarak kurguladığımız projemizin pratik uygulamalarını deneyimleme imkanı bulduk. İlerleyen süreçte yerel yönetimler başta olmak üzere sürdürülebilirlik alanında faaliyet gösteren ilgili diğer sivil toplum kuruluşları ve kurumlarla iletişime geçerek daha kapsayıcı bir hale gelmeyi amaçlıyoruz.Bu süreçte elde ettiğimiz desteklerle, projemizin başarıyla ilerlemesini ve sürdürülebilir çözümler sunmasını hedefliyoruz.