BİR SIFIR ATIK ŞEHRİ: KİEL

8 Mayıs 2024

Dünya genelinde bazı şehirler “Sıfır Atık” prensibi ile hareket ediyor. Bu şehirlerde atık oranlarının düşmesi ve geri dönüşümün artması için çok detaylı düzenlemeler uygulanıyor.

Birleşmiş Milletler, atıkların iklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik ve doğa kaybından oluşan üçlü krizleri körüklediğini söylüyor. Bu nedenle sıfır atıklı yaşam, dünyadaki sera gazı emisyonlarını azaltma ve küresel ısınmayı yavaşlatma çabalarında en önemli öncelik olmalı.

Sıfır Atık Şehirler Sertifikasyonu, kar amacı gütmeyen atık giderme ağı Zero Waste Europe tarafından oluşturulan bir Avrupa standardı. AB’deki kasaba, şehir ve ilçelerin israfı ortadan kaldırmasına ve döngüsel ekonomiyi tanıtmasına yardımcı olmak için hayata geçirilen bir uygulama. Zero Waste Europe (Sıfır Atık Avrupa), Avrupa’da 480’den fazla yerel otoritenin sıfır atık vizyonunu taahhüt ettiğini söylüyor.

Almanya’da Sıfır Atık Şehri sertifikası alan ilk şehir Kiel. Yaklaşık 300 bin nüfuslu Kiel’in Sıfır Atık Şehir planı, 2035 yılına kadar atıkların kişi başına yıllık ortalama %15 oranında azaltılmasına yönelik 100’den fazla önlem içeriyor. Ayrıca, geri dönüştürülemeyen atıkların yarıya indirilmesin de amaçlanıyor. Evler, işyerleri, okullar, kamu kurumları, etkinlikler ve daha geniş atık sistemi, Kiel’in sıfır atık çabalarının bir parçası.

Kiel’in sıfır atık önlemleri, tek kullanımlık bebek bezleri yerine yıkanabilir bebek bezleri satın almak için 200 avroya varan hibeleri içeriyor. Şehrin Sıfır Atık Şehri web sayfalarında “Bir çocuk 6.000’e kadar tek kullanımlık bebek bezi kullanıyor.” diyor. Şehir ayrıca etkinliklerde meyve ve sebzeler için ücretsiz yeniden kullanılabilir poşetler dağıtırken kamu kurumlarının tek kullanımlık ürünleri kullanması yasaklandı. Attığın kadar öde sistemi ile insanlardan attıkları atıkların ağırlığına göre ücret alınıyor. Kiel’deki bir başka sıfır atık projesi, kuaförlerdeki atık saçların sudan yağı filtreleyen malzemeye dönüştürülmesini bile içeriyor.

Diğer Sıfır Atık Şehirleri arasında kişi başına katı atıkta %43’lük bir düşüş görülen Yunanistan’daki Tilos yer alıyor. Tilos’taki sıfır atık girişimleri arasında kahve kapsüllerinin, pillerin ve tekstil ürünlerinin geri dönüştürülmesi ve geri dönüştürülemeyen artık atıkların alternatif yakıta dönüştürülmesi yer alıyor.

Japonya’nın güneydeki Şikoku adasındaki Kamikatsu kasabası 20 yıl önce bir “Sıfır Atık Bildirgesi” yayınladı. Kamikatsu sakinleri atıklarını 45 kategoriye ayırıyor ve artık istemedikleri eşyaları yerel ikinci el dükkanına götürüyor. Kamikatsu’da ayrıca çöpe gidecek mahsullerden bira üreten sıfır atıklı bir bira fabrikası da bulunuyor.

Hindistan’ın Pune şehri, atıkları azaltmak ve atık yönetim sistemlerini iyileştirmek için Dünya Ekonomik Forumu ile birlikte bir Sıfır Atık Projesi girişimi başlattı. Şehir, plastik atıklarının %30’dan azının geri dönüştürüldüğünü ve atık yönetimi bilincinin düşük olduğunu söylüyor.

Proje, iyi atık uygulamalarına ilişkin farkındalığı artırmaya yönelik atölye çalışmalarını ve okullarda ve kolejlerde daha iyi atık yönetimi sistemlerinin başlatılmasını içeriyor.