PETDER’den 10 Numara Uyarı

“Atık motor yağı olarak çıkan tüm yağların doğrudan PETDER’e teslim edilmesi lazım. Bizim toplayamadığımız yağlar, 10 numara yağa dönüştürülüp araçlarda kullanılıyor.”

Petrol Sanayi Derneği Genel Sekreteri Niyazi İlter, ülke genelinde etkin olabilecek bir atık motor yağı yönetimi politikası sürdürebilmek için, atık motor yağlarının kaynağında kontrol edilmesi gerektiğini söyledi. İlter, geri kazanım ve bertaraf edilinceye kadar olan tüm aşamaların, sağlıklı bir şekilde yapılması gerektiğine dikkat çekti.

Atık motor yağının toplanması ve geri kazanımı nasıl gerçekleşiyor?

Öncelikle belirtmek isterim ki, Türkiye’de atık motor yağı toplama ile yetkilendirilmiş tek kuruluşuz. Dolayısıyla atık motor yağı olarak çıkan tüm yağların doğrudan PETDER’e teslim edilmesi lazım. Bizim toplayamadığımız yağlar piyasada akaryakıt faaliyetine konu ediliyor, 10 numara yağ olarak bilinen ve maalesef kullanıldığı zaman can ve mal kayıplarına yol açan sonuçlar doğruyor. Bu nedenle dernek olarak atık motor yağını toplamamız çok önemli ama ne yazık ki bilinç eksikliği var ve atık motor yağlarının akaryakıt faaliyetine konu edilmesi nedeniyle bilinçli bir şekilde bu yağlar bize teslim edilmiyor. Bunun yerine çeşitli adlar altında akaryakıt olarak kullanılıyor. Bunun da hem ülke ekonomisine hem sektöre hem de çevre ve insan sağlığına çok ciddi zararları var. Öncelikle çok ciddi bir vergi kaybına yol açıyor. Türkiye’deki atık yağ yönetimi ile ilgili düzenlemelerden bahsedebilir misiniz? Aslında problem mevzuattan kaynaklanmıyor.

Tabi ki çok daha iyi olabilir ama problem atık motor yağının rant nedeniyle akaryakıt faaliyetine konu edilmesi. Bunun önüne geçilmesi içinde 10 numara yağ zincirini oluşturan 5 halka var. Bir; bize teslim etmek yerine yasadışı şekilde başka yerlere teslim edenler. İki; yine yasadışı şekilde toplayan ve taşıyanlar. Üç; bu yağı taşıyan ve toplayanlardan alıp çeşitli adlar altında 10 numara yağ haline getiren tesisler var. Dört; bu yağı alıp bir yerlerde satanlar var. Beş; bu yağı satın alıp bile bile kullananlar var. Mevzuatta bununla alakalı bir açık yok fakat denetim eksik. Denetim yapmamız ve yaptırım yapmamız lazım ve bunu da kamuoyuyla paylaşıp bilinç geliştirmemiz gerek ancak o zaman insanlar kullanmaktan vazgeçebilirler.

Topladığımız atık yağı farklı lisanslı tesislere teslim ediyoruz. En kötüsünü İzaydaş’ta bertaraf ettiriyoruz, ama biraz daha iyi olan, çimento tesislerinde ilave yakıt olarak kullanılıyor. Daha iyi olanları ise geri kazanılıyor ve baz yağ üretiliyor. Toplamamız gereken yaklaşık 150.000 ton yağ var. 2018’de topladığımız rakam 22.000 ton. Dolayısıyla geriye kalan maalesef kaçak akaryakıt faaliyetine konu ediliyor. Bununla mücadele edebilmek için her şeyi yapıyoruz ama rant o kadar büyük ki maalesef çok uğraşmamız lazım.

Sıfır atık projesi ile ilgili ne düşünüyorsunuz?

Sektör olarak farklı vatandaş olarak farklı düşüncelerim var. Vatandaş olarak sıfır atığa geçiş konusunda poşet konusunun çok doğru olduğunu düşünüyorum. Hatta çok geç kalındığı kanaatindeyim. Bu bir yasak değil aslında bedelini ödemek. O bedel insanları fazla tüketmekten vazgeçirecek. Yeni uygulama ile Türkiye’nin her türlü atığı doğru değerlendirilecek, zaman içerisinde sektörümüzle ilgili konular da açıklığa kavuşacak diye düşünüyorum.