ATIĞIN KARAKTERİ, GELECEĞE YÖNELİK BİR YOL HARİTASI OLABİLİR

13 Mart 2020

1996 yılında kurulan İZAYDAŞ, Kocaeli yerelinde ve Türkiye genelinde atık arıtma, yakma ve değerlendirme faaliyetleri yürüten bir kuruluş. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin iştiraki olan İZAYDAŞ’ın Genel Müdürü Muhammet Saraç ile atık karakterizasyonunun atık yönetimi üzerindeki önemini konuştuk.

Bize İZAYDAŞ’ın faaliyetlerini anlatabilir misiniz?

İZAYDAŞ, faaliyetlerini 1996 yılından bu yana, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi iştiraki olarak yürüten bir kuruluş. Biz faaliyetlerimizi, Kocaeli özelindeki çalışmalarımız ve Türkiye genelinde verdiğimiz hizmetler olarak iki şekilde tarif ediyoruz.

Kocaeli’nde yürüttüğünüz çalışmalar neler?

Kocaeli özelindeki çalışmalarımızı üçe ayırıyoruz. Birincisi; 1.906.231 nüfuslu Kocaeli’nde günlük olarak üretilen ortalama 2 bin ton civarındaki evsel atığın, düzenli depolama sahalarındaki tüm bertaraf işlemlerini gerçekleştirmek. İkincisi; yılda yaklaşık 10 bin geminin giriş yaptığı İzmit Körfezi’ne giren gemilerin faaliyetleri sonucu oluşan atığın alınıp bertarafını sağlamak. Bunun için lisanslı atık alma gemilerimiz, körfezimizin temizliğinde kullandığımız deniz süpürme teknelerimiz, temizliğin kontrolü için de botumuz ve bir deniz uçağımız var. Bu şekilde kirliliği önlemeye, kontrol altında tutmaya çalışıyoruz. Üçüncüsü ise Kocaeli’ndeki sağlık kuruluşlarında oluşan tıbbi atığı alıp bertaraf etmek. Bunu da belediye adına biz yapıyoruz. Günde ortalama 8-10 ton tıbbi atık oluşur, biz de 800 civarı noktadan bu atıkları alıp bertaraf ederiz. Bu üç çalışmayı, Kocaeli Belediyesi’nin verdiği yetkiyle biz gerçekleştiriyoruz.

Türkiye genelinde verdiğiniz hizmetlerden de bahsedebilir misiniz?

İZAYDAŞ’ın Türkiye genelinde yürüttüğü en önemli faaliyet, tehlikeli sanayi atıklarının bertarafı. Türkiye’de hâlâ tek bir yakma tesisi var, o da İZAYDAŞ’a ait. Sanayiden gelen tehlikeli atıkları burada yakarak enerjiye çeviriyoruz. Bu tesisin yıllık 35 bin ton tehlikeli atık yakma kapasitesi var fiilen bu kapasiteyi doldurmaya çalışıyoruz. Yakılması mümkün olmayan evsel nitelikli atıkları da düzenli depolama alanımızda bertaraf ediyoruz. Bunun dışında küçük bir hidroelektrik santralımız var ve yakma tesisinden, çöp gazından, biyogazdan, sembolik düzeylerde rüzgârdan enerji üretimlerimiz de var. Atık nakliye, danışmanlık ve laboratuvar hizmetlerimiz var. Laboratuvar en önemsediğimiz çalışmaları yürüttüğümüz alanlardan biridir şu an. Bakanlık tarafından test yapma yetkisi bulunan laboratuvarlar içinde 17043 akredite belgesine sahip tek çevre laboratuvarıdır. Bütün profesyonel şirketlerde olması gereken, bütün yönetim sistemleriyle ilgili sertifikasyonlarımız var. 284 kişilik bir kadroyla, anlattığım tüm bu süreçleri yürütmeye çalışıyoruz.

Karakterizasyon nedir?

Bütün atıklar için önemli bir görev olmasına rağmen Türkiye’de, okullarda ya da kamuoyunda genellikle evsel atıklara indirgenen karakterizasyon, atığın bileşenlerinin ayrıştırılarak sınıflandırılması demek. Örneğin, en temel gruplandırmayla 2 bin ton evsel atığın %50’sinin organik, %30’unun ambalaj atığı, %20’sinin de diğer atıklar olduğunu söyleriz. Bu kaba karakterizasyondur ama atığın daha alt segmentlerde de ayrıştırmaları yapılır. İZAYDAŞ olarak biz, aşağı yukarı 15 yıldır yaz ve kış aylarında olmak üzere yılda iki kez karakterizasyon yaparız. Çünkü tüketim alışkanlıkları yaz ve kış aylarında değişir. Soba kullanılan yerlerle, doğalgaz kullanılan yerlerin çöpleri bile değişiktir. 12 ilçemiz var. 3 ayrı gelir grubunu temsilen tüm ilçelerden alınan atıklar getirilir ve burada tek tek ayıklanır. Cam, plastik, kâğıt, metal, organik atıklar ya da ambalaj atıkları tespit edilip incelenir.

Peki, amacı nedir?

Karakterizasyon, aslında atığın yaratacağı olumsuz çevresel etkiyi asgari düzeyde tutarak, atığın dönüşerek yaratabileceği olumlu ekonomik ve ekolojik değeri azami noktaya çıkarmak için yapılır. Elinizdeki atığı miktarına bağlı olarak potansiyel olarak görür ve onu nasıl değerlendireceğinizi anlayabilirsiniz karakterizasyonla. Elimizde son 15 yılın datası olunca, atığın değişimini, haliyle aslında tüketim alışkanlıklarının yıllar içinde
ki değişimini de izlemiş oluyoruz. Bu, geleceğe yönelik bir harita çıkarmanızı sağlıyor. Sanayiden gelen tehlikeli atığın karakterizasyonu ise emisyon sınırımızı aşmamak için, ne kadar kirleteceğimizi ve ne kadar enerji üreteceğimizi öğrenebilmek için yapılır.

Derginin bu edisyonu ve yıllık abonelik için lütfen linki tıklayınız: 
https://geridonusumekonomisi.com.tr/abonelik-formu