GEKAP’LA TOPLANAN PARA DA DOĞRU AYRIŞTIRILMALI
8 Ocak 20201988 yılından beri geri dönüşüm sektöründe hizmet veren ERENSAN Geri Dönüşüm A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı A. Menaf Akbaş, dergimize mevcut toplama-ayrıştırma ihale sistemleri ve yürürlüğe girmesi beklenen GEKAP’la ilgili değerlendirmelerde bulundu.
ERENSAN ne zaman kuruldu, koşulları nasıldı ve hedefler nelerdi?
1988 yılında şahıs işletmesi olarak babam Sayın Ali Akbaş tarafından, 100 m² alanda hurda ardiyesinin açılmasıyla sektördeki çalışmalarımıza başlandı. 1994 yılına kadar yapılan yatırımlarla Mersin’de ilk kurumsal tesisimiz olan Akbaşlar Kâğıt şirketimiz açılarak Mersin’de ilk kâğıt balyalama presiyle faaliyet alanımız genişlemiştir. Aile şirketi olarak yatırımlarına Antalya ilinde de devam eden, hızla büyüyen yapımız 2012 yılında ortakların ayrılmasıyla sonuçlanarak yeni bir oluşuma gitmiştir. 2012 yılında, Antalya’da toplama ayırma tesisimiz faaliyetine başlamıştır. Sektörel bağlamda Antalya’nın her ilçesine hizmet vermek isteyen firmamız bu amaçla 2013 yılında Manavgat’ta 2400 m² alanda ikinci tesisini açmıştır. 2016 yılında Türkiye’nin modern tesislerinden birini kurmak amacıyla Antalya’nın Altınova semtinde 6276 m²’lik tesisimizin temeli atılmıştır.
2017 yılında, yapımı tamamlanan Antalya’nın ilk modern tesisi Erensan Geri Dönüşüm A.Ş. 120 ton/günlük tam oto
matik presi ve ayrıştırma tesisi kapasitesiyle toplamda 4 belediye ile ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması ve taşınması projesi imzalamıştır. Muratpaşa, Kumluca, Elmalı ve Demre belediyelerinde modern ambalaj atığı toplama aracımızla çalışmalara devam etmekteyiz.
2019 yılında, Erensan Geri Dönüşüm olarak Akdeniz bölgesinde ilk otomatik ambalaj atığı ayrıştırma tesisi kurularak kapasitesi artırılmıştır. Ayrıca 45 adet ambalaj atığı toplama aracıyla Türkiye’deki en fazla ambalaj atığını toplayan lisanslı firmalar arasındadır. Antalya’nın 19 ilçe belediyesine kaliteli hizmet sunmak isteyen firmamız 2019 yılı içerisinde 4 belediyeyle (Kepez, Aksu, Kemer, Finike) daha anlaşarak kapasite artışına gitmiştir. Son anlaştığımız belediyelerle birlikte Antalya ili içerisinde 8 ilçe belediye ile ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması ve taşınması projesi imzalanmıştır.
Erensan Geri Dönüşüm, 2012 yılında Antalya, Akdeniz Sanayi Sitesi’nde 1.000 m2 alanda kuruldu. 2012 yılı içinde Antalya’da faaliyet gösteren çok fazla hepimiz biliyoruz zaten. Atık toplama ve bertaraf konusunda kullanılan her araç, ekipman ve depolama sahası hacimle boyutlandırılır. Ambalaj atıklarının diğer atıklardan ayrı toplanması hacimsel olarak %30 kazanç sağlamaktadır. Bu sokağımızda bulunan 10 konteynerin 7’ye, kentimizde yapılan çöp toplama aracı sefer sayısının 100’den 70’e düşmesi, 10 yıl ömürle planlanan katı atık düzenli depolama sahasının 13 yıl hizmet vermesi anlamını taşımaktadır. Konunun bu yönüyle de değerlendirilmesi önemlidir.
Sıfır Atık Yasası, geri dönüşüm çalışmalarına nasıl katkı sağlayacak? Çalışmalar hakkındaki fikirleriniz nelerdir? Eksiklik gördüğünüz noktalar varsa önerileriniz nelerdir?
Mevcut uygulamada bizim gibi firmalar belediyelerle yaptıkları sözleşmelere ve bakanlıktan aldıkları lisans belgelerine dayanarak ilgili belediyenin ambalaj atıkları yönetim planına göre toplama faaliyetini sürdürmektedir. Organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler ve havalimanları dışında herhangi bir ayrım
gözetilmemektedir. Sıfır Atık yaklaşımı ile ise Sıfır Atık Belgesi alan herhangi bir işletmenin ambalaj atıklarını istediği herhangi bir toplama ve ayırma firmasına satabilir olma durumu gündeme gelmektedir. Bunun Türkçe meali, isteyen atığını istediğine satabilecektir. Bu mevcut sistemin finans dengelerini bozacağı gibi hangi firmanın nerede ne şekilde faaliyet göstereceğinin büyük karışıklığa sebep olacağı açıktır. Bir belediyenin birçok toplama ve ayırma konusunda muhatabı olacağı ve bunun büyük iş yükü yaratacağı aşikardır. Bu hassasiyetin göz önünde bulundurulması şarttır.
EKOLOJİK TEKNOLOJİ İKLİM KRİZİNİN DERİNLEŞMESİNİ ÖNLER
Küresel iklim krizi konusunda sanayicilerin üzerine düşen sorumluluklar nelerdir?
Çevreci yaklaşımdan uzaklaşmadan, döngüsel ekonominin esaslarına sahip çıkarak ekolojik teknolojilerin kullanılması küresel iklim krizinin derinleşmesini kontrol altına almakta fayda sağlayacaktır.
LİSANSLI FİRMALAR GEKAP’TAN PAY ALMALIDIR
Alanınızda yaşanan sıkıntılar nelerdir? İş yapış şekillerinizi kolaylaştıracak düzenlemelere ihtiyacınız var mı?
Geri Kazanım Katılım Payı uygulamasının ortaya koyacağı gelirin toplama ve ayırma firmalarına faaliyetleri oranında katkı sağlaması önümüzdeki süreçte en elzem konudur. Kaynakta ayrı toplama faaliyetleri özellikle konut ağırlıklı alanlarda zarar etmektedir. Bu sebeple desteklenmesi sürdürülebilirlik açısından çok değerlidir. Ambalaj atıklarının sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde toplanmasının ve endüstriye ham madde sağlamasının devamlılığı bakımından GEKAP’tan yeterli bir payın lisanslı firmalara ayrılması gerekmektedir. Bir diğer konu ise ambalaj atıklarını toplayabilmek için yatırım yapmak, izin-lisans almak ve sözleşme yapacak belediye bulmak gibi engelleri aşabilsek bile ihalelere takılıp tökezlemekteyiz. Belediyeler için ambalaj atıkları toplama işi hizmet olmaktan çıkıp iyiden iyiye bir kazanç kapısı haline gelmiştir. Bu durum sektörün geleceğini ciddi anlamda tehdit etmektedir.
Mevcut ihale sisteminin temel sıkıntıları nelerdir, belediye ihaleleri ile ilgili ne düşünüyorsunuz?
Sayıştay incelemeleri sonucunda ambalaj atıkları toplama ayırma işinin gelir getiren bir faaliyet olduğu, bu sebeple de belediyelere gelir sağlaması gerektiği düşüncesinden hareketle 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na göre ihale edilmesi gerektiği görüşü ortaya atılmıştır. Toplama ayırma firması olarak özellikle konut alanlarının yoğun olduğu bölgelerden toplama yapmanın maliyetinin kazancından daha fazla olduğunu yaşayarak görüyoruz. Böyle bir ortamda ihaleler sonucunda astronomik rakamların telaffuz edilmesi ve belediyelere ödenmesi kaynakta ayrı toplama işlemlerini sürdürülebilir olmaktan çıkarmaktadır. Mali dengeler ışığında ortada gerçekten bir kazanç var ise bir kısmının belediyenin kasasına girmesinde mahsur görmüyoruz ancak analizin son derece objektif ve doğru şekilde yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Bu aşamada toplama ayırma firmalarını da sağduyulu davranmaya davet etmek isteriz.
